အပိုင္း ( ၂ ) ဝန္ထမ္းေရြးခ်ယ္ခန္႔ထားျခင္း (၁)

( က ) ဝန္ထမ္းေရြးခ်ယ္ခန့္ထားျခင္း Recruitment

လိုအပ္မယ္ထင္တာေလးေတြ ေျပာျပီးျပီဆိုေတာ့ အဓိက HR function ေတြဘက္လွည့္ျကရေအာင္ပါ။ ပထမဦးဆံုး HR Functionကေတာ့ အားလံုးသိျပီးၾကတဲ့အတိုင္း။ Recruitment & Selection ပါ။ Recruitment နဲ႕ Selection ကို ကဲြကဲြျပားျပားသိဖို့လိုအပ္ပါတယ္။ Recruitment ဆိုတာ ” The Process of attracting individuals on a timely basis & in sufficient numbers, and

with appropriate qualification and encouraging them apply for Jobs with an organization ” ျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုလိုခ်င္တာကမိမိရဲ႕ကုမၸဏီအတြက္ သင့္ေလ်ာ္တဲ့အရည္အခ်င္းရိွတဲ့၊ အရည္အခ်င္းျပည္႕ ဝတဲ႕ပုဂၢိဳလ္ေတြကို သတ္မွတ္အခိ်န္အတြင္းလိုခ်င္တဲ့အေရအတြက္အတိုင္းရရိွဖို႕အတြက္ ဆဲြေဆာင္စည္း ရံုးဖို႕ပဲျဖစ္ျပီး အဲဒီလူေတြကို ကိုယ္ရဲ႕ကုမၸဏီ၊ ကိုယ့္အဖဲြ့အစည္းကိုလာျပီးအလုပ္ေလွ်ာက္ထားေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဖို႕ပါပဲ။ “ Selection is the Process of choosing from a group of applicants those

individual best suited for a particular position and organization” ပါ။ ဆိုလိုတာက ကိုယ့္အဖဲြ႕အ

စည္းထဲကလစ္လပ္ေနတဲ့ရာထူးေတြအတြက္ အသင့္ေတာ္ဆံုးျဖစ္မယ္႕သူကို လာေရာက္ေလွ်ာက္ထားတဲ့ သူေတြထဲကေရြးခ်ယ္ေပးးဖို႕ပါပဲ။

( ၁ ) အျခားေရြးခ်ယ္စရာနည္းလမ္းမ်ား Alternative to Recruitment

ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ Recruitment မလုပ္ခင္မွာ Alternative to Recruitment ကိုထည့္စဥ္းစားဖို႕လိုပါ လိမ့္မယ္။ ဘာလို့လဲဆိုေတာ့Recruitment & Selection Cost ေတြကမ်ားလို႕ၿဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ Alternative ေတြကေတာ့ ( ၁ ) Outsourcing ( ၂ ) ContingentWorkers ( ၃ ) Professional Employer organization ( Employee leasing ) ( ၄ ) Overtime တို့ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ( ၁ ) Outsourcingဆိုတာကတခ်ိဳ႕လုပ္ငန္းတာဝန္္ေတြကို ကုမၼဏီဝန္ထမ္းေတြကို မလုပ္ခိုင္းေတာ့ဘဲ ျပင္ပကပုဂၢိဳလ္ေတြကို တာဝန္ေပးခိုင္းေစတာမ်ိဳးေပါ့ ဥပမာ- ဝန္ထမ္းေရြးခ်ယ္ခန့္ထားတဲ့တာဝန္ကို ဝန္ ထမ္းေရးရာဌာနကိုတာဝန္မေပးေတာ့ဘဲ ျပင္ပဝန္ေဆာင္မွွဳကုမၸဏီေတြကို တာဝန္္္္္္ေပးတာမို်း၊ Software ေရးခိုင္းတဲ့အခါ ျပင္ပကပုဂၢၢၢိဳလ္ေတြကိုပုတ္ျပတ္အပ္လိုက္တာမို်း ( ၂ ) Contingent Workers ဆိုတာကအခိ်န္ပိုင္းဝန္ထမ္းေတြ ၊ ယာယီဝန္ထမ္းေတြ ၊ ကန္ထရိုက္တာေတြေခၚသံုးတာေျပာတာပါ ( ၃ ) Professional Employerorganization ( Employee leasing ) ကေတာ့ဥပမာအေတြ႕အၾကံဳ ရိွတဲ့ အင္ဂ်င္နီယာတို႕၊ ဆရာဝန္တို႕လိုအပ္တဲ့အခါအျပင္မွာမရွာေတာ့ပဲ ျမန္မာနိုင္ငံအင္ဂ်င္နီယာအသင္းတို႕၊ ျမန္မာနိုင္ငံဆရာဝန္အသင္းတို႕ကတဆင့္ရွာတာမို်း ( ၄ ) Overtime –လူအသစ္ထပ္မခန့္ေတာ့ပဲ ရိွတဲ့ ဝန္ထမ္းေတြ ကိုဘဲ အခိ်န္ပို လုပ္ခေပးျပီးတာဝန္ေပးတာမ်ိဳးပါဘဲ။

( ၂ ) External & Internal Environment of Recruitment

ေနာက္ထပ္ထည့္စဥ္းစားရမယ့္အခ်က္ေတြ ရိွပါေသးတယ္။အဲဒါကေတာ့ ( ၁ ) External Environment of Recruitment ( ၂ )Internal Environment of Recruitment တို့ျဖစ္ပါတယ္။ External Environment of Recruitment မွာထည့္သြင္းစဥ္းစားရမယ့္အခ်က္ ( ၄ ) ခ်က္ရိွပါတယ္။ အဲဒါေတြ ကေတာ့ ( ၁ ) Domestic Labor Market ( ၂ ) Global Labor Market( ၃ ) Legal Considerations ( ၄ ) Corporate Image တို့ပဲျဖစ္ပါတယ္။External Environment of Recruitmentျပည္တြင္းလုပ္သားလိုအပ္ခ်က္ Domestic Labor Market က ကြ်န္ေတာ္တို့ရဲ့ Recruitment ကို Impact ရိွနိုင္တာအားလံုးသိျပီးသားပါ။ ဒါေပမယ့္ Global labor Market က ဘယ္လိုမို်း ကြ်န္ေတာ္တို့ရဲ့ Recruitment ကိုဘယ္လိုမ်ားအက်ိဳးသက္ေရာက္မွဳရိွနိုင္သလဲဆိုတာေတာ့ နားလည္ရခက္မယ္ထင္ပါ တယ္။ ဥပမာေျပာရရင္ စင္ကာပူမွာအင္ဂ်င္နီယာလိုအပ္ခ်က္ေတြ အရမ္းမ်ားလာတဲ့အခါ ကြ်န္ေတာ္တို႕ ဆီက အင္ဂ်င္နီယာေတြအမ်ားၾကီးထြက္သြားၾကတာမွတ္မိမယ္လို့ထင္ပါတယ္။ Domestic Labor Market ကေတာ့ ရွင္းပါတယ္။ အထည္ခု်ပ္ စက္ရံုေတြအရမ္းမ်ားလာတဲ့အခါမွာ အထည္ခ်ဳပ္လုပ္သား ေကာင္းေတြရဖို႕ ကြ်န္ေတာ္တို့ အျပိဳင္ရွာၾကရသလိုေပါ့။ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ဥပေဒေရးရာသံုးသပ္ခ်က္ေတြ အပိုင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ တစ္ခ်ိဳ႕ နိုင္ငံ ေတြမွာဆိုရင္ EEO လို႕ေခၚတဲ့ EqualEmployment Opportunity နဲ႕ပတ္သက္ျပီး ဥပေဒျပဌာန္္း ထားၾကတယ္။ အဲဒီအခါက်ရင္ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊အသက္အရြယ္ေတြအေပၚမူတည္ျပီး ဝန္ထမ္းခန္႕အပ္ တာနဲ့ ပတ္သက္လို႕ ခဲြျခားပိုင္ခြင့္မရိွေတာ့ဘူးေပါ႕။ ေနာက္ျပီးေတာ့နိုင္ငံေတာ္ကခ်မွတ္ထားတဲ့ ဥပေဒမူ ဝါဒေတြကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖို႕ အေရးၾကီးလိုအပ္ပါလိမ့္မယ္။ေနာက္ဆံုးတစ္ခုကေတာ့ Corporate Image ပါ။ တကယ္လို့သာ ကြ်န္ေတာ္တို႕ကုမၸဏီရဲ႕ Corporate Imageကသိပ္ေကာင္းၿပီးေကာင္းမြန္တဲ႕ဂုဏ္သတင္းေမႊးပံ်႕ျပီးသားဆိုရင္ေတာ့ အလုပ္ေနရာ တစ္ခုေၾကာ္ျငာလိုက္တာနဲ့ ေလွ်ာက္ခ်င္တဲ့လူေတြဝိုင္းဝိုင္းလည္ေနေတာ့မွာေပါ့။ ဒါဆိုရင္ ေလွ်ာက္ထား သူအမ်ားၾကီးထဲကမွ စိတ္ၾကိဳက္ေရြးခ်ယ္ခန္႕ထားလို႕ရသြားပါျပီ။

Internal Environment of Recruitment

ေနာက္တစ္ခါထပ္ျပီးစဥ္းစားရမွာကေတာ့ Internal Environment of Recruitment ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာလည္းထည့္သြင္းစဥ္းစားရမယ့္အခ်က္ေတြရိွပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ ( ၁ ) HR Planning ( ၂ ) Promotion Policies ( ၃ ) The firmsKnowledge of emplorees ( ၄ ) Nepotism တို႕ ျဖစ္ပါတယ္။

( ၁ ) HR Planning – အမ်ားေသာအားျဖင့္ ကုမၸဏီေတြမွာ ၾကံဳေတြ႕ရတတ္တာက တကယ္လို အပ္လို႕ ဝန္ထမ္းေခၚတဲ့အခါလိုခ်င္တဲ့အခိ်န္အတိုင္းအတာအတြင္း လိုခ်င္တဲ့အေရအတြက္ကို မရတတ္ ၾကပါဘူး။ ဒါေၾကာင္႕ ဝန္ထမ္းလိုတဲ့အခါဘယ္ေနရာေတြမွာသြားေခၚမယ္။ ဘယ္သူေတြကိုသံုးမယ္ဆိုတာ ၾကိဳတင္စဥ္းစားထားဖို႕လိုပါတယ္။ေနာက္ျပီးကုမၸဏီေတြအေနနဲ႕Business Plan ရိွခဲ့တယ္ဆိုရင္ အဲဒီ Plan အရ ဘယ္အခိ်န္မွာ ဘယ္လိုကြ်မ္းက်င္မွွဳရိွတဲ့ ဝန္ထမ္းအေရအတြက္ဘယ္ေလာက္လိိုအပ္မယ္ဆို တာ ၾကိဳစဥ္းစားထားရမွာျဖစ္ပါတယ္။

( ၂ ) Promotion Policies – ကိုယ့္ကုမၸဏီမွာ အတြင္းလူကိုပဲ ရာထူးတိုးေပးရမယ္ဆိုတဲ႕မူဝါဒရိွ သလားဆိုတာထည္႕စဥ္းစားရပါမယ္။ဝန္ထမ္းျဖည္႕ဆည္းတဲ့အခါ စဥ္းစားရမယ့္အခ်က္ ( ၂ ) ခ်က္ရိွပါ တယ္။ အျပင္ကလူကို ခန္႕အပ္တာဝန္ေပးတာနဲ႕အတြင္းလူကိုရာထူးတိုးျမွင့္ေပးတာပါ။ အျပင္လူကို ခန္႕ ထားမယ္ဆိုရင္ ကိုယ္႕ရဲ႕ အဖဲြ႕အစည္းနဲ႕အံဝင္ခြင္က်ျဖစ္ဖို့ အခိ်န္ကာလတစ္ခုေစာင့္ဆိုင္းရပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ Idea အသစ္ေတြ၊ လုပ္နည္းကိုင္နည္းအသစ္ေတြရနိုင္ပါတယ္။ အတြင္းလူခန္႕ထားရင္ေတာ့ အလုပ္သေဘာနားလည္ျပီးသားျဖစ္လို႕ အလုပ္နဲ႕ အံဝင္ခြင္က်ျဖစ္ဖို႕ အခိ်န္ေစာင့္ဆိုင္းစရာမလိုေပမယ့္။ အဆင္႕တူလုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြနဲ့ဆက္ဆံေရးမေျပာင္းလဲတာ၊ လုပ္ေနက်အလုပ္ေတြကိုပဲဆက္လုပ္ ေတာ့ Management တာဝန္ကို မယူနိုင္တာ၊ Creativity မရိွတာစတဲ႕ျပႆနာေတြ ၾကံဳရတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႕ အတြင္းလူကို ရာထူးတိုးေပးတဲ့မူဝါဒရိွရင္ေတာ့ ဝန္ထမ္းေတြဘက္ကစိတ္အားတက္ၾကြမွဳ ေတြ ပိုရိွနိုင္တာေပါ့။ နို႕မို႕ရင္ ငါတို့ဘယ္ေလာက္ ၾကိဳးစားၾကိဳးစားမထူးပါဘူးဆိုျပီး လုပ္ရည္ကိုင္ရည္ေတြ၊လုပ္ခ်င္ကိုင္ခ်င္စိတ္္္္္ေတြက်သြား တတ္ပါတယ္။

( ၃ ) The Firms Knowledge of employees – ကုမၸဏီရဲ႕အၾကီးတန္း စီမံခန့္ခဲြေရး တာဝန္ ရိွသူေတြဟာ

ကိုယ့္ဝန္ထမ္းတစ္ဦးခ်င္းစီရဲ႕လုပ္ရည္ကိုင္ရည္အျပင္ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရးနဲ့ သူရဲ႕ကိုယ္ က်င့္သိကၡာ ၊ စိတ္ေနသေဘာထားစတာေတြကိုပါ ေသခ်ာသိထားဖို႕ လိုပါတယ္။

(၄) Nepotism – ကုမၸဏီေတြမွာ ေတြ့ရတတ္တာက လုပ္ပိုင္ခြင့္ရိွတဲ့လူတစ္ေယာက္ ကုမၸဏီထဲကို

ေရာက္လာျပီးရင္လစ္လပ္ေနရာေပၚတိုင္း သူ့လူေတြ၊ သူ့ေဆြမ်ိဳးေတြခ်ည္းပဲေရြးျပီး ခန္႕တတ္တဲ့အက်င္႕ ေတြလဲ ရိွတတ္ပါတယ္။အဲဒီလိုျဖစ္တာကို Nepotism လို့ေခၚပါတယ္။ ဒါေျကာင့္ တစ္ခ်ိဳ႕ကုမၸဏီေတြမွာ Anti-nepotism နဲ႕ပတ္ သက္တဲ့ Policyေတြေရးဆဲြထားတတ္ပါတယ္။အဓိကျပႆနာကေတာ့ မိမိရဲ့ေဆြမ်ိဳးမိတ္ေဆြေတြကို ခန္႕ထားမယ္ဆိုရင္ ဘက္လိုက္ဆံုး ျဖတ္တာေတြရိွလာနိုင္ျပီး ဝန္ထမ္းေတြရဲ႕မေက်နပ္မွဳေတြ မ်ားလာနိုင္တာပါ။ဒီေလာက္ဆိုရင္ Recruitment မလုပ္ခင္ ထည့္စဥ္းစားရမယ့္အခ်က္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား သိသြား ျပီလို့ထင္ပါတယ္။ေနာက္တပါတ္က်ရင္ေတာ့ Recruitment ဘယ္လိုလုပ္ၾကမလဲဆက္ၾကည့္ၾက ရေအာင္ပါ။

Credit : ဆရာမင္းေခါင္ (AMARA)