ေကာင္းမြန္ေသာ စေတာ့ေဈးကြက္တစ္ခုထူေထာင္ေရး

ေဈးကြက္စီးပြားေရးစနစ္တစ္ခုအတြင္းစေတာ့အိတ္ခိ်န္း၏အေရးပါပံုကို မျကာခဏေရး သားခဲ့ပါသည္။ ကာလ ရွည္ ေငြေျကးအရင္းအနီွး အျမဲတေစလိုအပ္လ်က္ရိွသည့္ စီးပြားေရး စနစ္အတြင္းတြင္ စေတာ့ေဈးကြက္သည္ စီးပြားေရး စနစ္၏ဗဟိုခ်က္မအျဖစ္ ရပ္တည္လ်က္ရိွ ကာ ေငြေျကးပိုသူနွင့္လိုသူတို့အျကား ေပါင္းကူးသဖြယ္ေဆာင္ရြက္ေပးေန သည္မွာအထင္ အရွားျဖစ္ပါသည္။ နိုင္ငံတစ္ခု၏ စီးပြားေရးစနစ္ကို ဝိုင္းရံေနသည့္ အဓိကက႑ျကီး (၃) ခုရိွပါ သည္။ ယင္းက႑ျကီးမ်ားမွာ (၁) ရင္းနီွးျမွုပ္နံွသူမ်ား (၂) ကုမၸဏီမ်ားနွင့္ (၃) စေတာ့အိတ္ခိ်န္း တို့ျဖစ္ပါသည္။ ဤ က႑ျကီး သံုးရပ္ဟန္ခ်က္ညီညီလည္ပတ္ေနပါက နိုင္ငံ၏စီးပြားေရးကို အားေကာင္းလာေစျပီး ဖံြ့ျဖိုးတိုးတက္မႈကို ရရိွ ေစပါသည္။
ရင္းနီွးျမွုပ္နံွသူတို့သည္ မိမိတို့၏ေငြေျကးမ်ားကို စေတာ့ရွယ္ယာမ်ားဝယ္ယူရင္းနီွးျကပါသည္။ ယင္းသို့ဝယ္ယူ ရင္းနီွးရာမွာ အကို်းအျမတ္မ်ား ၊ အျမတ္ေဝစုမ်ားရရိွျပီး မိမိတို့၏ ဓနျြကယ္ဝမႈ ကို ျဖစ္ေစပါသည္။ ကုမၸဏီမ်ားသည္ လည္းမိမိတို့၏ လုပ္ငန္းမ်ားကို ခဲ့်ထြင္ေရးအတြက္ လို အပ္ေသာ ကာလရွည္ ေငြေျကးအရင္းအနီွးကို စေတာ့ရွယ္ယာ မ်ားထုတ္ေရာင္းျခင္းျဖင့္ ရရိွပါသည္။ ရရိွလာေသာေငြေျကးအရင္းအနီွးျဖင့္ လုပ္ငန္းမ်ားကိုခဲ့်ထြင္ကာ မိမိတို့ ၏ လုပ္ငန္းမ်ား တစ္စထက္တစ္စျကီးထြားလာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ျကပါသည္။ စေတာ့အိတ္ခိ်န္းသည္ အထက္ပါ ေငြလို အပ္ေနေသာ ကုမၸဏီမ်ားနွင့္ရင္းနီွးျမွုပ္နံွလိုေသာသူတို့အျကား တြင္ ေပါင္း ကူးအျဖစ္ေဆာင္ရြက္ေပးပါသည္။ ထိုသို့ ေကာင္းစြာလည္ပတ္ေနသည့္က႑သံုးခုမွ နိုင္ငံေတာ္အေနနွင့္ အခြန္အေကာက္မ်ား ပိုမိုရရိွလာျခင္း၊ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလန္းမ်ား ရရိွ ျခင္းစသည္တို့ျဖစ္ေပၚေစကာ စီးပြားေရးစနစ္ တိုးတက္ျမင့္မားမႈကို ျဖစ္ေပၚေစပါသည္။
ပညာရွင္မ်ားက ေကာင္းမြန္စြာလည္ပတ္နိုင္သည့္ စေတာ့အိတ္ခိ်န္းတစ္ခုေပၚေပါက္နိုင္ရန္ lead time ဟု ေခၚသည့္ျကိုတင္ျပင္ဆင္ခိ်န္ကာလကို လံုေလာက္စြာ ရယူရန္လိုအပ္ေျကာင္း၊ စေတာ့အိတ္ခိ်န္းတစ္ခု တစ္ခုေကာင္း မြန္စြာလည္ပတ္နိုင္ေစရန္ အနည္းဆံုး (၁ဝ)နွစ္ခန့္ အခိ်န္ယူရေျကာင္း ဆိုခဲ့ပါသည္။ ယင္းကာလအတြင္းတြင္ ကုမၸဏီ မ်ား၊ ရင္းနီွးျမွုပ္နံွသူ မ်ားနွင့္ ျကားခံအဖဲြ့အစည္းမ်ားရွင္သန္ျကီးထြားေစေရးအတြက္ နိုင္ငံေတာ္မွ အားေပးေဆာင္ ရြက္ျခင္း၊ ျပုစုပို်းေထာင္ျခင္းမ်ားေဆာင္ရြက္ရန္လိုအပ္ေျကာင္း၊ ထို့အျပင္ခိုင္မာေတာင့္တင္းသည့္ ဥပေဒနွင့္စည္း မ်ဥ္းမ်ားကို ေရးဆဲြျပဌာန္းရန္လိုအပ္မည္ျဖစ္ကာ ေနာက္တစ္ဆင့္တြင္ သင့္ေလ်ာ္ သည့္ နည္းပညာမ်ားကို တပ္ဆင္ရန္ လိုအပ္မည္ျဖစ္ေျကာင္းဆိုခဲ့ပါသည္။
ကုမၸဏီမ်ား၊ ရင္းနီွးျမွုပ္နံွသူမ်ားနွင့္ ျကားခံအဖဲြ့အစည္းမ်ား ရွင္သန္ျကီးထြားေစေရးသည္ စီးပြားေရးစနစ္တစ္ခု အားေကာင္းေစေရးအတြက္ အေရးပါေသာတြန္းအားတစ္ရပ္ျဖစ္ပါသည္။ ကုမၸဏီမ်ား ရင္းနီွးေငြလြယ္လင့္တကူရရိွေစ ေရး၊ စေတာ့အိတ္ခိ်န္းတြင္ စာရင္းဝင္ကုမၸဏီ မ်ားအျဖစ္ပါဝင္ေစေရး နွင့္ ထိေရာက္သည့္ စာရင္းဝင္နည္းစနစ္မ်ားျဖစ္ ေပၚေစေရးအတြက္ နိုင္ငံေတာ္အစိုးရတြင္ေဆာင္ရြက္ေပးရန္တာဝန္ရိွပါသည္။ ရင္းနီွးျမွုပ္နံွသူမ်ားအတြက္လည္း ဝယ္ယူ ထားေသာ စေတာ့ရွယ္ယာလက္မွတ္မ်ားကို ေငြျဖစ္လြယ္ေစနိုင္သည့္ စနစ္တစ္ခုဖန္ တီးေပးေရး၊ ေကာင္းမြန္ေသာ ေကာ္ပိုရိတ္စီမံခန့္ခဲြမႈစနစ္ (corporate governance) တစ္ ခုျဖစ္ေပၚလာေစေရး၊ ေကာင္းမြန္သည့္ စည္းမ်ဥ္းထိန္း ေက်ာင္းမႈစနစ္ (enforcement) မ်ားျဖစ္ေပၚေစေရးနွင့္ ရင္းနီွးျမွုပ္နံွသူမ်ားအတြက္ပညာေပးစနစ္မ်ား ကိုေဆာင္ ရြက္ ေပးရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ျကားခံအဖဲြ့အစည္းမ်ားအတြက္လည္း လိုအပ္ေသာ ေဈးကြက္ေရာင္းကုန္သစ္မ်ား တီထြင္ ဖန္တီးေပးရန္၊ စေတာ့ေဈးကြက္ျကားခံအဖဲြ့အစည္းမ်ားအခ်င္းခ်င္းကြင္းဆက္ နက္ဝပ္မ်ား ခိ်တ္ဆက္ေပးရန္ ၊ လိုက္ ေလ်ာညီေထြ ရိွသည့္စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားကို ျပဌာန္းေပး ရန္ နွင့္ ေဈးကြက္တြင္ ပါဝင္သူမ်ားအားလံုးအတြက္ ဆဲြ ေဆာင္မႈမက္လံုးမ်ားေပး ရန္လိုအပ္ မည္ျဖစ္ပါသည္။
ခိုင္မာသည့္စည္းမ်ဥ္းနွင့္ ဥပေဒေရးရာမ်ားျပဌာန္းေရးကိုေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ခိုင္မာ၍ လက္ေတြ့က်ေသာ စည္း မ်ဥ္းမ်ားကို ျပဌာန္းနိုင္ရန္အေရးျကီးပါသည္။ စေတာ့ေဈးကြက္အား ထိန္းေက်ာင္းသည့္ ဥပေဒနွစ္ခုရိွျပီး ယင္းတို့ မွာ ကုမၸဏီဥပေဒနွင့္ ေငြေခ်းသက္ေသခံလက္မွတ္မ်ား လဲလွယ္ေရာင္းဝယ္ေရးဥပေဒတို့ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းဥပေဒနွစ္ရပ္ လိုက္ေလ်ာညီေထြ ရိွရန္ အေရးျကီးပါသည္။
ေငြေခ်းသက္ေသခံလက္မွတ္လဲလွယ္ေရာင္းဝယ္ေရး ဥပေဒတြင္ အပိုင္းနွစ္ပိုင္းခဲြျခား ထားပါသည္။ ပထမ တစ္ ပိုင္းတြင္ လိုင္စင္မ်ားထုတ္ေပးျခင္း နွင့္ ဒုတိယပိုင္းတြင္ စည္းမ်ဥ္း ထိန္းေက်ာင္းျခင္းျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါလိုင္စင္ ထုတ္ ေပးေရးနွင့္ စည္းမ်ဥ္း ထိန္းေက်ာင္းေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ဥပေဒအရအာဏာေပးအပ္ထားသည့္ ေငြေခ်းသက္ေသခံ လက္မွတ္ေကာ္မရွင္ (Securities Exchange Commission, SEC)မွ တာဝန္ယူမည္ျဖစ္ပါသည္။ လိုင္စင္ ထုတ္ေပးေရး အပိုင္းတြင္ စေတာ့ေဈးကြက္တြင္ အဓိကပါဝင္လွုပ္ရွားမည့္ စေတာ့အိတ္ခိ်န္းအား လုပ္ငန္းလုပ္ပိုင္ ခြင့္ လိုင္စင္ထုတ္ေပးျခင္းျဖစ္ျပီး ဆက္လက္၍ ျကားခံအဖဲြ့ intermediaries မ်ားျဖစ္သည့္ broker, dealer, underwriter , investment adviser မ်ား လုပ္ငန္းလိုင္စင္ေလွ်ာက္ထားလာပါက ခြင့္ျပုခ်က္လိုင္စင္ ခ်ေပးျခင္း ျဖစ္ သည္။ ဆက္လက္၍စည္းမ်ဥ္းထိန္းေက်ာင္းျခင္းအပိုင္းျဖစ္ပါသည္။ စည္းမ်ဥ္းထိန္းေက်ာင္းျခင္းအပိုင္းတြင္ လုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ခြင့္လိုင္စင္ရယူထားသည့္ ျကားခံ အဖဲြ့မ်ားကို စည္းမ်ဥ္းထိန္းေက်ာင္းျခင္းျဖစ္ျပီး ဒုတိယအပိုင္းတြင္ အမ်ားနွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ ကုမၸဏီျကီးမ်ားကို စည္းကမ္းထိန္းေက်ာင္းျခင္းျဖစ္ ပါသည္။
စေတာ့အိတ္ခိ်န္းသည္လည္း မိမိကိုယ္တိုင္းစည္းမ်ဥ္းထိန္းေက်ာင္းသည့္အဖဲြ့တစ္ခု (self-regulatory organization)အျဖစ္ေဆာင္ရြက္သလို မိမိစေတာ့အိတ္ခိ်န္းတြင္ စာရင္းဝင္ထားသည့္ အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီမ်ား ၊ စေတာ့ အိတ္ခိ်န္းတြင္အဖဲြ့ဝင္အျဖစ္ပါဝင္သည့္ ျကားခံ အဖဲြ့အစည္း မ်ားကိုလည္း စည္းမ်ဥ္းထိန္းေက်ာင္းရမည့္တာဝန္ရိွလာ ပါသည္။ စေတာ့အိတ္ခိ်န္းသည္ မိမိထံ တြင္ ေရာင္းဝယ္ျကသည့္ စေတာ့မ်ားအတြက္ မွ်တေသာ၊ ထိေရာက္ေသာ ေရာင္းဝယ္မႈမ်ား ကို ေဆာင္ရြက္ေပးသကဲ့သို အေရာင္းအဝယ္ျဖစ္ေျမာက္ျပီးေသာ ရွယ္ယာမ်ား၊ ေငြေပးေခ်းမႈမ်ား အတြက္ စာရင္းရွင္းလင္းျခင္း (clearance and settlement ) လုပ္ငန္းမ်ားကိုေဆာင္ရြက္ေပး ရန္တာဝန္ယူေဆာင္ ရြက္ရသလို စေတာ့ရွယ္ယာလက္မွတ္မ်ားကို လက္ခံထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ သည့္ (depository) လုပ္ငန္း မ်ားကို လည္းေဆာင္ရြက္ေပးရန္တာဝန္ရိွပါသည္။ အခို့်နိုင္ငံရိွ စေတာ့အိတ္ခိ်န္းမ်ားသည္ စာရင္းရွင္းလင္းျခင္းနွင့္ ရွယ္ယာ မ်ား ထိန္းသိမ္းျခင္းကို မိမိတို့ ကိုယ္တိုင္ လက္ေအာက္ခံလုပ္ငန္းခဲြမ်ားအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ျကသည္ရိွသလို အခို့်နိုင္ငံ ၏ စေတာ့အိတ္ခိ်န္းမ်ားသည္လည္း အဆိုပါဌာနမ်ားကို သီးျခားအဖဲြ့အစည္းမ်ားအျဖစ္ တည္ေထာင္ေဆာင္ ရြက္ျ သည္လည္းရိွပါသည္။ သို့ရာတြင္ ေပၚထြန္းစ စေတာ့အိတ္ခိ်န္းမ်ား တြင္ ခဲြထုတ္ျခင္းျပုေသးဘဲ လုပ္ငန္းမ်ား အေျခ တည္တံ့၍ေအာင္ျမင္သည့္အခိ်န္တစ္ခုေရာက္မွသာ ခဲြထုတ္ျကသည့္သာဓကမ်ားရိွပါသည္။
ေနာက္ဆံုးလုပ္ေဆာင္ရန္လုပ္ငန္းမွာ ရင္းနီွးျမွုပ္နံွသူမ်ား ၊ ျကားခံအဖဲြ့အစည္းမ်ား နွင့္ စေတာ့အိတ္ခိ်န္းတို့ အတြက္ နည္းပညာပလက္ေဖါင္းတစ္ခုကို တည္ေထာင္ရန္ျဖစ္ပါသည္။ နည္းပညာပလက္ေဖာင္းထူေထာင္ရာတြင္ အစိတ္အပိုင္း(၄)ပိုင္းခဲြ၍ေဆာင္ရြက္ရန္ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းအစိတ္အပိုင္းေလးပိုင္းမွာ (က) ေဈးကြက္မွထုတ္ျပန္မည့္ ကိန္းဂဏန္းအခ်က္အလက္မ်ားကို နည္းပညာအသံုးျပု၍ထုတ္ျပန္ျခင္း (ခ) စေတာ့ရွယ္ယာေရာင္းဝယ္ေရး လုပ္ငန္း မ်ားကို နည္းပညာအသံုးျပုေဆာင္ရြက္ျခင္း (ဂ) ေငြေျကးနွင့္ စေတာ့လက္မွတ္မ်ားကို နည္းပညာ အသံုးျပု၍ စာရင္း ရွင္းလင္းျခင္း နွင့္ (ဃ) စေတာ့ရွယ္ယာအစရိွသည့္ ေငြေခ်းသက္ေသခံ လက္မွတ္မ်ားကို လက္ခံထိန္းသိမ္းရာတြင္ နည္းပညာမ်ားအသံုးျပု ၍ ထိန္းသိမ္းသြားျခင္းစသည္တို့ျဖစ္ပါသည္။
စေတာ့အိတ္ခိ်န္းတစ္ခုေပၚေပါက္ေရးသည္ အေျပာလြယ္သေလာက္အလုပ္ခက္ပါသည္။ စေတာ့ အိတ္ခိ်န္း ဆိုသည္မွာ ေဈးကြက္ေနရာတစ္ခုသာျဖစ္ပါသည္။ ေဈးကြက္တြင္ တင္ေရာင္းမည့္ ကုန္စည္မ်ားမွာ အမ်ားနွင့္ သက္ဆိုင္ သည့္ကုမၸဏီမ်ား ၊ ေကာ္ပိုေရးရွင္းမ်ားမွ ထုတ္ေဝသည့္ စေတာ့၊ ရွယ္ယာ၊ ေငြေခ်းစာခု်ပ္ မ်ားျဖစ္ပါသည္။ စေတာ့ ေဈးကြက္ တြင္ ေရာင္းကုန္မရိွပါက ေအာင္ျမင္သည့္ ေဈးကြက္ဟု ဆိုနိုင္မည္မဟုတ္ပါ။ သို့ျဖစ္၍ အရည္အခ်င္းျပည့္မီ သည့္ ျမန္မာကုမၸဏီမ်ားေပၚေပါက္ေရး၊ ပြင့္လင္းျမင္သာျပီး ခိုင္မာသည့္ ကုမၸဏီမ်ားေပၚေပါက္ေရး၊ အမ်ားျပည္သူ ပါဝင္နိုင္သည့္ ကုမၸဏီမ်ားေပၚေပါက္ေရး သည္လြန္စြာအေရးျကီးလွပါသည္။
ခိုင္မာ၍ ေအာင္ျမင္ေသာ ျမန္မာကုမၸဏီမ်ားျဖစ္ေပၚလာေရး၊ နိုင္ငံတကာေဈးကြက္မ်ားနွင့္ ယွဥ္ျပိုင္နိုင္ေရး အတြက္ McKinsay စီးပြားေရးသုေတသနအစီရင္ခံစာ က ေအာက္ပါအတိုင္း မွတ္ခ်က္ျပုခဲ့ပါသည္။ “ျမန္မာကုမၸဏီ မ်ား ယွဥ္ျပိုင္မႈစြမ္းရည္ ျမင့္မားလာေစေရးအတြက္ တစ္ခုတည္းေသာနည္းလမ္းမွာ ေအာင္ျမင္မႈရရိွျပီးေသာ နိုင္ငံျခား ကုမၸဏီမ်ားနွင့္ လက္တဲြပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သြားရန္ျဖစ္ေျကာင္း၊ ယင္းသို့ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္းမွ လိုအပ္ေသာ အရင္းအနီွးမ်ားကို ရရိွေစရံုမွ်မက လုပ္ငန္းစီမံအုပ္ခု်ပ္မႈမ်ား၊ လုပ္ငန္းလည္ပတ္မႈနွင့္ ဖဲြ့စည္းမႈမ်ား အတြက္ အေကာင္း ဆံုးအေလ့အက်င့္ မ်ားကိုရရိွေစျခင္း၊ နည္းပညာနွင့္နိုင္ငံတကာ ကြန္ယက္မ်ား ကို ရရိွေစေျကာင္းဆိုခဲ့ပါသည္။ ဤနည္း လမ္းျဖင့္ ျမန္မာကုမၸဏီမ်ား ၏စြမ္းေဆာင္ရည္ကို အျမန္ဆံုးျမွင့္တင္နိုင္မွာျဖစ္ေျကာင္းဆိုခဲ့ပါသည္။ ဆက္လက္၍ ျမန္မာကုမၸဏီ တို့အေနနွင့္ အလားအလားေကာင္းမြန္သည့္ လုပ္ေဖၚကိုင္ဖက္ကို ေရြးခ်ယ္ တတ္ရန္ အေရးျကာင္း၊ ေငြေျကး ထည့္ ဝင္ကာပူးေပါင္း ပါဝင္နိုင္သူျဖစ္ရမည့္အျပင္ ျကီးမားသည့္အကို်း အျမတ္ရရိွနိုင္သည့္ ကုမၸဏီ ျဖစ္ရန္ အေရးျကီးေျကာင္း” ဆိုခဲ့ပါသည္။
ZTK