Sunday, January 28, 2018

မန္ေနဂ်ာေကာင္းတစ္ေယာက္သိရွိဂ႐ုျပဳသင့္သည့္ ေျပာင္းလဲ ေ႐ြ႕လ်ားေနေသာ ပညာစီမံခန္႔ခြဲမႈႏွင့္ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ သင္ယူေလ့က်င့္ေရး သေဘာတရား


၁။ ေခတ္သစ္ စီမံခန္႔ခဲြမႈ ပညာတြင္ တာဝန္ခံမႈ (Accountability)သည္ မိမိ တာဝန္ထမ္းရာ အဖဲြ႕အစည္းေဘာင္ကို ေက်ာ္လြန္ၿပီး လူအဖဲြ႕အစည္း တစ္ရပ္လံုးႏွင့္ ဆက္စပ္လာသည့္ အေနအထား လူမႈအဖဲြ႕အစည္း တစ္ရပ္လံုးႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ လူမႈေဆာင္တာ (Social Function) သေဘာသို႔ ကူးေျပာင္းလာသည့္ ယေန႔ေခတ္ကာလ အေျခအေနတြင္ ေခတ္သစ္ မန္ေနဂ်ာတစ္ဦး အေနျဖင့္ ေအာက္ပါတာဝန္ ၅ ရပ္ကို ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် ထမ္းေဆာင္ေနရပါသည္။
(က) မိမိကိုယ္ကို စီမံခန္႔ခဲြေရး “Think as men of action, act as men of Thought” လက္ေတြ႕သမားကဲ့သို႔ စဥ္းစား၍ ေတြးေခၚရွင္ကဲ့သို႔ လုပ္ေဆာင္ပါ။
(ခ) မိမိဌာန အဖဲြ႕အစည္းကို စီမံခန္႔ခဲြေရး (Organization Management)
(ဂ) မိမိႏွင့္ ဆက္စပ္ေနသည့္ ဌာန အေျခအေန အရပ္ရပ္ကို စီမံခန္႔ခဲြေရး (Context Management)
(ဃ) မိမိ၏ လူမွဳဆက္ဆံေရးကို စီမံခန္႔ခဲြေရး (Social Relationship Management)
(င) အေျပာင္းအလဲ အရပ္ရပ္ကို စီမံခန္႔ခဲြေရး (Change Management)

၂။ အဆိုပါ တာဝန္ ၅ ရပ္ကို ေအာင္ျမင္စြာ ထမ္းေဆာင္ႏိုင္ရန္ ေအာက္ပါ စိတ္အက်င့္ အာ႐ံု ၅ ရပ္ (Five Addiction) ထားရွိရန္လည္း မလဲြမေသြ လိုအပ္လာပါသည္။ အႏွစ္ခ်ဳပ္ ဆိုရပါမူ တာဝန္ (၅)ရပ္ ေခ်ာေမာ ေအာင္ျမင္စြာ ၿပီးေျမာက္ေစရန္ အဆိုပါ စိတ္အက်င့္ (၅)မ်ဳိးကို လိုအပ္သလို ထုတ္ယူ အသံုးျပဳတတ္သည့္ မန္ေနဂ်ာေကာင္း တစ္ဦး ျဖစ္ေစရန္ အေရးႀကီး လွပါသည္။
(က) မိမိကိုယ္ကို စီမံ ခန္႔ခဲြႏိုင္ရန္ ျပန္လည္ ေတြးေတာတတ္သည့္ ဆင္ျခင္တတ္သည့္ စိတ္အက်င့္(Reflective Mindset) လိုအပ္သည္။
(ခ) မိမိ အဖဲြ႕အစည္းကို စီမံ ခန္႔ခဲြႏိုင္ရန္ ခဲြျခမ္း စိတ္ျဖာတတ္သည့္ စိတ္အက်င့္ (Analytic Mindset) လိုအပ္သည္။
(ဂ) ဆက္စပ္ အေျခအေန အရပ္ရပ္ကို စီမံ ခန္႔ခဲြႏိုင္ရန္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ဆက္စပ္ စဥ္းစားတတ္ေသာ စိတ္အက်င့္(Worldly Mindset) လိုအပ္သည္။
(ဃ) ယေန႔ Globalization ေခတ္ကာလတြင္ အလြန္ အေရးပါလာသည့္ လူမႈ ဆက္ဆံေရးပိုင္းကို စီမံ ခန္႔ခဲြႏိုင္ရန္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္တတ္သည့္ စိတ္အက်င့္ (Collaborative Mindset)လည္း လိုအပ္ပါသည္။
(င) အေျပာင္းအလဲကို စီမံခန္႔ခဲြႏိုင္ရန္ လက္ေတြ႕က်က် ေဆာင္႐ြက္တတ္သည့္ စိတ္အက်င့္ (Pragmatic Mindset)လည္း ရွိရပါမည္။

၃။ အဆိုပါ တာဝန္ (၅)ရပ္ကို ထမ္းေဆာင္ႏိုင္မည့္ စိတ္အက်င့္ (၅)မ်ဳိးကို ဖံြ႕ၿဖိဳးလာေစရန္ ေလ့က်င့္ လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ မန္ေနဂ်ာ တစ္ဦးခ်င္း အေနျဖင့္ ေအာက္ပါက႑ ၃ ရပ္ကို ျမႇင့္တင္ ေဆာင္႐ြက္သြားရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
(က) အရည္အေသြးပိုင္း ဆိုင္ရာ ျမႇင့္တင္ျခင္း (Qualification)
(ခ) အေတြ႕အႀကံဳကို ဆန္းစစ္ အသံုးခ်ႏိုင္ျခင္း (Experience)
(ဂ) ဆက္ဆံႏိုင္မွဳ စြမ္းရည္ကို ျမႇင့္တင္ျခင္း(Communication)

၄။ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ ျမင့္မား တိုးတက္ေရးအတြက္ အဓိကက်သည့္ ထုတ္လုပ္ေရး သြင္းအားမ်ား အျဖစ္ ယခင္က လုပ္သား(Labour or man)၊ အရင္းအႏွီး (Capital)၊ သယံဇာတ သြင္းအားစု (Resource)ဟူ၍ Factor သုံးရပ္သာ ရွိခဲ့ရာမွ ယခုေခတ္ အေျခအေနတြင္ စတုတၳဖက္တာ ဟူေသာ ပညာ (Knowledge)တစ္ရပ္ ေပၚထြန္းလာသည့္ အျပင္ မတူညီေသာ သမိုင္းေခတ္ ကာလမ်ား အလိုက္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း တစ္ရပ္၏ ျဖစ္ေပၚ တိုးတက္မွဳကို ေစ့ေဆာ္ေပးေသာ အဓိက တြန္းအား (Motive Force)မွာလည္း ၁၈ ရာစုႏွစ္တြင္ ေျမယာ(Farms)၊ ၁၉ ရာစုႏွစ္တြင္ ကုန္သြယ္စီးပြားေရး (Economy/Capital)၊ ၂၀ ရာစုတြင္ ပါဝါကို တပ္မက္မွဳ (Attach to Power)ဟူ၍ ႐ွိခဲ့ရာမွ ယခုရာစုႏွစ္ ျဖစ္သည့္ အရင္းလြန္ေခတ္ (Post Capitalist Era) သို႔တည္းမဟုတ္ ပညာေခတ္ (Knowledge Age)တြင္မူ အဓိက တြန္းအားမွာ “ပညာေရး” ဟူ၍ ပညာရွင္ အမ်ားစုက သတ္မွတ္ ေဖၚထုတ္လာၾကသည္။
ပညာေရးဟူ၍ ဆိုရာ၌လည္း ယခင္ သမိုင္းစဥ္ တေလ်ာက္ အေျခက်လာသည့္ အစဥ္အလာ ပညာေရး (Traditional Education) မ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ စဥ္ဆက္မျပတ္ ေလ့လာသင္ယူ အသုံးခ်ႏိုင္ၿပီး ယေန႔ေခတ္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း၏ ဒိုင္းနမစ္တြန္းအား ျဖစ္သည့္ “စြန္႔ဦးတီထြင္ လုပ္ငန္းရွင္” မ်ားကို ေမြးထုတ္ေပးႏိုင္ေသာ (Entrepreneurial Education)မ်ိဳးကို ဆိုလိုလာၾကသည္။ လုပ္ငန္းခြင္ရွိ သက္လတ္ပိုင္းအ႐ြယ္ စီမံခန္႔ခြဲသူမ်ားကို လုပ္ငန္းခြင္မပ်က္ သင္ၾကားပို႔ခ်မႈမ်ိဳး အပါအဝင္ ျဖစ္ေပသည္။

၅။ သို႔ျဖစ္၍ မန္ေနဂ်ာမ်ား အေနျဖင့္ (Qualification) အရည္အေသြးပိုင္း ဆိုင္ရာ ျမႇင့္တင္ေရးအတြက္ သင္ယူ ေလ့က်င့္ေရး လုပ္ငန္းရပ္မ်ားကို လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ ေအာက္ပါ အခ်က္အလက္မ်ားကို ဂ႐ုျပဳ ေလ့က်င့္ ေဆာင္႐ြက္သြားရမည္ ျဖစ္ေပသည္။
(က) စဥ္ဆက္မျပတ္ ေလ့လာသင္ယူသည့္ ပညာေရး (Continual Learning) အစဥ္အလာ ပညာေရးတြင္ အသက္အ႐ြယ္ႏွင့္ ပိုင္းျခား သတ္မွတ္လ်က္ ပထမအရြယ္ ပညာရွာ၊ ဒုတိယအရြယ္ ဥစၥာရွာ စသည့္ျဖင့္ တစ္သက္တာ ဘဝခရီးကို တႀကိမ္တစ္ခါ ရွာေဖြၿပီးသည့္ ပညာမွ်ျဖင့္ ေလွ်ာက္လွမ္းခဲ့ၾကသည္မွာ ယခုအခါတြင္ မလုံေလာက္ေတာ့ပါ၊ နည္းပညာ နယ္ပယ္တြင္ ယေန႔ ေတြ႕ရွိခ်က္သည္ မနက္ျဖန္ ထပ္မံ ေဖၚထုတ္ခ်က္မ်ား၏ လႊမ္းမိုးမႈေၾကာင့္ မွားယြင္းလာႏိုင္သည့္ အတြက္ “အမွန္တရား၏ သက္တမ္းသည္္ လြန္စြာ တိုေတာင္းလာသည္” ဟူ၍ ဆိုရေတာ့မည္ ျဖစ္ပါသည္။
သို႕ျဖစ္၍ အသက္အ႐ြယ္မေ႐ြး ေလ့လာသင္ယူဖို႔ လိုအပ္ေသာ စဥ္ဆက္မျပတ္ ပညာေရးျဖစ္ရန္ လိုအပ္လာပါသည္။ ပညာလုပ္သား အေပၚ အဓိက မွီခုိ ဖြံ႕ၿဖိဳးလာသည့္ ယေန႔ ပညာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတြင္ ပညာမွာ ေငြေၾကးထက္ပို၍ သက္သာလြယ္ကူစြာ ခရီး ႏွင္ႏိုင္စြမ္းရွိ၍ ပညာ၏ သက္ေရာက္မႈခြင္မွာ နယ္စည္းမျခားသည့္ လကၡဏာ (Boderiessness) သေဘာကို ေဆာင္ယူလာပါသည္။ လူတိုင္း ပညာသင္ၾကားႏိုင္မည့္ အခြင့္အေရး မ်ားျပားလာသည့္ႏွင့္ အမွ် မည္သူမဆို ဆႏၵရွိလွ်င္ ပညာႏွင့္ နီးႏိုင္သည့္ အတြက္ ပညာမွာ အကန္႔အသတ္မရွိ စဥ္ဆက္မျပတ္ ျမင့္မားေနသည့္ အျမင့္တက္ လႈပ္ရွားႏိုင္စြမ္း (Upward mobility)ရွိလာၿပီး လ်င္ျမန္စြာ ေျပာင္းလဲ ဖြံ႕ၿဖိဳးေနသည့္ Rapid Changes age တြင္ ပညာရယူရန္ အခ်ိန္ႏွင့္ ေငြေၾကးသည္ လြန္စြာ အေရးပါလာသည္ကို ေတြ႕ရေပမည္။
ပညာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတြင္ ကုန္ထုတ္ အရင္းအႏွီးသည္ ပညာျဖစ္လာ၍ မည္သူမဆို ကုန္ထုတ္ အရင္းအႏွီး ပိုင္ဆိုင္ႏိုင္ခြင့္ ရွိလာေသာ္လည္း လူတိုင္း မေအာင္ျမင္ႏိုင္သည့္ အတြက္ ဆုံး႐ွဳံးႏိုင္မည့္ အလားအလာႏွင့္ ေအာင္ျမင္ႏိုင္မည့္ အလားအလာ အၿပိဳင္႐ွိေနၿပီး အဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုခ်င္း၊ လူတစ္ဦးခ်င္း အတြက္ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈ အလြန္မ်ားျပား ျပင္းထန္လာသည္ကို သတိျပဳ၍ မိမိ အေနျဖင့္ မက်န္ရစ္ခဲ့ေစရန္ မန္ေနဂ်ာမ်ား အေနျဖင့္ အစဥ္မျပတ္ ေလ့လာသင္ယူ ေနအပ္ေပသည္။
(ခ) ပညာေရးသည္ အုတ္ျမစ္မဟုတ္ ေလယာဥ္ကြင္းသဖြယ္ျဖစ္သည္ (Education is not Foundation just Launching Pad) အစဥ္အလာ ပညာေရး အယူအဆအရ ယခင္က ပထမအ႐ြယ္ သင္ယူ ေလ့လာရေသာ ပညာေရးမွာ ဘဝ တစ္ခုလုံးအတြက္ အေျခခံ အုတ္ျမစ္ျဖစ္ၿပီး ၎အေပၚတြင္ မိမိေ႐ြးခ်ယ္ရာ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း အလုပ္အကိုင္ျဖင့္ ဘဝကို ျမင့္သည္ထက္ ျမင့္မားေစရန္ တစ္ဆင့္ခ်င္း တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကသည္။
ယခု အေျပာင္းအလဲလြန္စြာ ျမန္ဆန္သည့္ မ်က္ေမွာက္ေခတ္တြင္ အဆိုပါ သေဘာမွာ ဆီေလ်ာ္မႈ မရွိေတာ့ဘဲ အေျပာင္းအလဲ အရပ္ရပ္ကို စီမံခန္႔ခြဲႏိုင္ရန္ မူလပညာျဖင့္ မလုံေလာက္ေတာ့သည့္ အတြက္ ပညာေရးကို အခ်ိန္မေ႐ြး ပ်ံတက္ႏိုင္ေသာ ေလယာဥ္ကြင္းသဖြယ္ ဘဝ ေလယာဥ္အတြက္ ပ်ံတက္မႈ အရွိန္အဟုန္ကို အဟန္႔အတား ျဖစ္ေစေသာ အခုအခံမ်ား မရွိေစေသာ အတားအဆီး ကင္းရွင္းေသာ ေလ့လာေရးစိတ္ အခံျဖင့္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေလ့လာ သင္ယူႏိုင္ေရးကို သတိမူ ေဆာင္ရြက္အပ္ ေပသည္။
(ဂ) တစ္ခုမကေသာ ဘဝခရီး (Alternative Career Path) အစဥ္အလာ ပညာေရးအရ ပထမ အ႐ြယ္ ငယ္စဥ္ဘဝကပင္ အတိအက် သတ္မွတ္ ျပဌာန္းၿပီးသည့္ ရည္မွန္းခ်က္တစ္ရပ္၊ ဘဝလမ္းၫႊန္ ေျမပုံ (Road map of Life)ျဖင့္ အစဥ္တစိုက္ ဘဝကို စိုက္လိုက္မတ္တတ္ ေလွ်ာက္လွမ္းခဲ့ၾကရာမွ မေရရာ မေသခ်ာမွဳ၊ အေျပာင္းအလဲ ျမန္မႈ၊ မတည္ၿငိမ္မွဳမ်ားႏွင့္ မကင္းႏိုင္ေတာ့သည့္ မ်က္ေမွာက္ လူ႔ဘဝတြင္ တစ္ခုတည္းေသာ သတ္မွတ္ ျပဌာန္းခ်က္ Road map မွာ ဘဝကို အေထာက္အကူ မျပဳ႐ုံမွ်မက ေခ်ာင္ပိတ္ မိေစႏိုင္သည့္ အတြက္ ျဖစ္တန္ရာမ်ားကို မွန္းဆၿပီး တစ္ခုမကေသာ ဘဝခရီး ကို အာ႐ုံျပဳ ႏွလုံးသြင္းလ်က္ လမ္းၫႊန္ေျမပုံ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ျပဳစုထားႏိုင္ရန္ မည္သည့္ ဘာသာရပ္ကိုမဆို သိရွိဆက္စပ္ စဥ္းစားႏိုင္စြမ္း ႐ွိလာရန္ အေရးႀကီးလာသည္။ စူးစိုက္ ထက္သန္မွဳ (Concentration) ထက္ ေျပာင္းလြယ္ျပင္လြယ္ႏိုင္စြမ္း (Flexibility)က ပိုမို အေရးပါလာသည္ကို သတိမူရေပမည္။
(ဃ) အထူးျပဳ လိုက္စားမွဳကို ေက်ာ္လြန္၍ (Beyond Specialization) အစဥ္အလာ ပညာေရးတြင္ မိမိေရြးခ်ယ္ရာ ဘာသာရပ္ တစ္ခုကို အထူးျပဳ ေလ့လာသင္ယူေရး (Specialization)မွာ ဘဝေအာင္ျမင္ေရး ေသာ့ခ်က္ ျဖစ္ခဲ့ေသာ္လည္း ပညာရပ္တစ္ခုႏွင့္ တစ္ခုအၾကား စည္းသတ္ ခြဲျခား၍ မရေတာ့ေသာ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ အတြက္မူ ဆီေလ်ာ္မွဳ မရွိႏိုင္ေတာ့ပါ။ Information Technology (IT)၏ စြမ္းပကားႏွင့္ သက္ေရာက္မွဳသည္ အေရးအႀကီးဆုံးႏွင့္ အႀကီးမားဆုံး သက္ေရာက္မွဳ ျဖစ္လာၿပီး အိုင္တီ၏ အရွိန္အဟုန္ (Speed)ႏွင့္ ပညာကို သယ္ေဆာင္ေပးၿပီး ကမာၻအႏွံ႔ ျပန္႔ႏွံ႔ လာႏိုင္သျဖင့္ အင္တာနက္ စြမ္းရည္ကို အသုံးခ်လာႏိုင္သည့္ အတြက္ စပါယ္ရွယ္ လိုက္ေဇး႐ွင္းကို လြန္၍ ဘာသာရပ္ တစ္ခုႏွင့္ တစ္ခုအၾကား ဆက္ထုံးမ်ားကို ဆုပ္ကိုင္မိရန္၊ ပညာအရွိန္ကို အမွီလိုက္ယူ ဆုပ္ကိုင္ႏိုင္ရန္ ဆက္စပ္ စဥ္းစားႏိုင္စြမ္းကို အေလးကဲထားသည့္ လစ္ဘရယ္ ပညာေရး (Liberal Education) သေဘာႏွင့္ အညီ ေလ့လာ သင္ယူႏိုင္စြမ္း ရွိရန္ လိုအပ္လာပါသည္။
ထုိ႔အျပင္ ပညာႏွင့္ ကၽြမ္းက်င္မွဳတို႔၏ ကြဲျပား ျခားနားသည့္ သေဘာကိုလည္း သတိမူမိရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ပညာ၏ သေဘာမွာ အရွိန္အဟုန္ ႀကီးစြာျဖင့္ အလ်င္အျမန္ တိုးတက္ေျပာင္းလဲေနသည့္ သေဘာရွိၿပီး ကၽြမ္းက်င္မွဳ၏ သေဘာမွာ ႏွစ္ကာလမ်ား အတြင္း ျဖည္းျဖည္းေႏွးေႏွးသာ ေျပာင္းလဲသည့္ သေဘာ ႐ွိပါသည္။ ပညာကို သီးျခား သင္ၾကားမွဳ အစီအမံမ်ားျဖင့္ သင္ယူရၿပီး ကၽြမ္းက်င္မွဳကို လုပ္ငန္းခြင္ အတြင္း၌ပင္ ပူးတြဲ ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္သည္ ျဖစ္ပါသည္။ ယေန႔ ေခတ္ကာလတြင္ ပညာသစ္မ်ား အဆက္မျပတ္ ေပၚထြန္းလာသည္ ျဖစ္ရာ အစဥ္အလာႏွင့္ မတူေသာ ပညာသင္ၾကားေရး ပုံစံမ်ားျဖင့္ စဥ္ဆက္မျပတ္ ပညာ သင္ၾကားေရးသည္ အထူး အေရးပါလာေၾကာင္း သုံးသပ္ ေဖာ္ျပအပ္ပါသည္။

၆။ မန္ေနဂ်ာမ်ား အေနျဖင့္ အေတြ႕အႀကဳံ (Experience)ကို ျပန္လည္ အသုံးခ်ႏိုင္ေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ အစဥ္အလာ ပညာေရးတြင္ အဓိက ရည္မွန္းခ်က္မွာ အတိတ္မွ အေတြ႕အႀကံဳမ်ားကို မွတ္သား ခံယူႏိုင္စြမ္းပင္ ျဖစ္သျဖင့္ အေတြ႕အႀကံဳ မ်ားေလ ေအာင္ျမင္မႈ အတြက္ အာမခံခ်က္ရွိေလ ဟူ၍ ယခင္က မွတ္ယူ လုပ္ကိုင္ခဲ့ၾကေပသည္။ မ်ဥ္းတန္းသေဘာ (Linear)ကို ေဖာက္ထြက္လာေသာ ယေန႔ မ်က္ေမွာက္ေခတ္တြင္ လူထု မီဒီယာ၏ က်ယ္ျပန္႔ စူးရွမွဳ၊ တကမာၻလုံး ခ်ိတ္ဆက္ႏိုင္သည့္ ေခတ္မွီ ဆက္သြယ္ေရး ကြန္ယက္စနစ္၊ အင္ေဖာ္ေမးရွင္းႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရး တကၠႏိုလိုဂ်ီမ်ား ဆန္းသစ္လာမႈႏွင့္ ပညာဟူေသာ ကုန္ထုတ္ အရင္းအႏွီး အပါအဝင္ အရာရာ သည္ ေရာင္းကုန္မ်ား ျဖစ္လာမႈ (Com-modification) တို႔ေၾကာင့္ အေတြ႕အႀကံဳတိုင္းသည္ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ႏွင့္ အဟပ္မညီႏိုင္ ကိုယ္စား မျပဳႏိုင္ေတာ့ပါ။ အေတြ႕အႀကံဳ သက္သက္မွာ လမ္းၫႊန္ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့သည္ သာမက တရားေသ အခုအခံပင္ ျဖစ္သြားႏိုင္ပါသည္။
သို႔အတြက္ ယခင္သိရွိၿပီး ေလ့လာေတြ႕႐ွိခ်က္မ်ား မွတ္သား ခံယူခ်က္မ်ားကိုပင္လ်င္ အသစ္တဖန္ ျပန္လည္ ခ်ဥ္းကပ္၍ ေလ့လာရန္ ဆန္႔က်င္ဘက္မွပင္ ခ်ဥ္းကပ္၍ Relearning ျပဳလုပ္ရန္၊ New Focus on Information and Knowledge ျပဳလုပ္ရန္ လက္ေတြ႕ႏွင့္ မျပတ္ ဆန္တုတ္တိုက္တတ္ရန္ အေရးႀကီးလာသည္။ Anti learning သေဘာေျပာရလ်င္ အစဥ္အလာ သင္ယူမႈထက္ ပဋိပညာေရး သေဘာက ပို၍ အခ်က္အျခာ က်လာသည္။ လူမွဳသိပၸံ ပညာအရ ေျပာရလ်င္ ကမာၻႀကီး၏ အပိုင္းအျခား အသီးသီး၌ စုေပါင္းထားျခင္း (Totalizing)ထက္ စိတ္ျဖာခြဲျခမ္းမႈ (Fragmentation)က ပို၍ ျဖစ္ထြန္းလာသည္။ ေပါင္းၾကည့္မည့္အစား ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ ၾကည့္လာၾကသည္။ ေပါင္းစုထားေသာ အရာတို႔ထက္ စိတ္ျဖာထားေသာ အရာတို႔က ပိုမို အေရးပါလာသည္။ Specialization, Centralization ထက္ Flexibility, Liberal တို႔က ပို၍ အခရာ က်လာသည္။
ယဥ္ေက်းမွဳ မ်ိဳးစုံ၊ ႏိုင္ငံမ်ိဳးစုံကို အေျခခံ၍ တစ္ႏိုင္ငံတည္းကို ဗဟိုျပဳေနရာ၊ ဗဟိုျပဳစနစ္ မရွိေတာ့သည့္ ဗဟိုမဲ့ ကမာၻစနစ္ ေပၚထြန္းလာၿပီး ဤစနစ္သစ္ကို ယခင္ကကဲ့သို႔ အင္အားခ်ိန္ခြင္လွ်ာမွ်ေရး (Balance of Power) ေခတ္ေဟာင္း နည္းျဖင့္ ထိန္းသိမ္းျခင္း မဟုတ္ဘဲ ယဥ္ေက်းမွဳျခင္း နားလည္မွဳ၊ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မွဳတို႕ျဖင့္ အဆင့္ျမင့္ လူ႔ယဥ္ေက်းမႈ (High Civilization ) ကို ထူေထာင္ရန္ ရည္ရြယ္ လုပ္ေဆာင္ လာၾကေပသည္။ လုပ္ငန္း အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ကုမၸဏီမ်ား အေနျဖင့္ Productivity, Profitability သာမက Social Responsibility ကိုပါ ထမ္းရြက္လာၾကၿပီး အင္အားႏိုင္ငံေရး (Power Politics) ကို အေျခခံမည့္ အစား စီးပြားေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမွဳတို႔ကို အေျခခံေသာကမာၻသစ္ ေပၚထြန္းေရးကို ဦးတည္ ေဆာင္႐ြက္လာေနၿပီ ျဖစ္ရာ ထိပ္ပိုင္း စီမံခန္႔ခြဲသူမ်ား အေနျဖင့္ စီးပြားေရး မ်က္ႏွာစာ (စီးပြားေရး အဖြဲ႕အစည္း)၊ လူသား မ်က္ႏွာစာ (လူသား အဖြဲ႕အစည္း)ႏွင့္ လူမွဳေရး မ်က္ႏွာစာ (လူမွဳေရး အဖြဲ႕အစည္း) ဟူသည့္ မ်က္ႏွာစာ သုံးရပ္ကို ခ်ိန္ခြင္လွ်ာ မွ်ေစရန္ စီမံခန္႔ခြဲေရးကို လုပ္ေဆာင္ လာရသည့္ အေျခအေနသို႔ ေရာက္ရွိလာေနၿပီ ျဖစ္ပါသည္။
ထိုသို႔ေသာ အေျခအေနတြင္ အေတြ႕အႀကံဳ (Experience) ကို ျပန္လည္ ဆန္းစစ္ရန္ ပညာကို တီထြင္ေဖာ္ထုတ္ အသုံးခ်ရန္ (Creation & Application of Knowledge with new focus of Experience)သည္ လြန္စြာ အေရးႀကီးလာသည္ကို သတိမူ၍ သင္ၾကား ေလ့က်င့္သြားရန္ လိုအပ္လာပါသည္။ အထက္ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ ျခားနားခ်က္၊ သတိမူရန္ ကိစၥရပ္မ်ားကို မဆင္ျခင္ႏိုင္၊ အေလးမထားႏိုင္လ်င္ မန္ေနဂ်ာမ်ား၏ အရည္အေသြး ျမႇင့္တင္ေရးပိုင္းတြင္ ေလ့လာသင္ယူမႈ အံေခ်ာ္ႏုိင္ဘြယ္ ရွိသည္ကို ဂ႐ုျပဳမိေစရန္ တင္ျပလိုျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

၇။ ေခတ္သစ္ စီမံခန္႔ခြဲမႈ အပိုင္းသည္ ေခတ္ႏွင့္အညီ လိုက္ေလ်ာ ေျပာင္းလဲ၍ ဆက္လက္ ႐ွင္သန္ႏိုင္သည့္သေဘာ ရွိေနသည့္ အတြက္ ယခင္ ေခတ္အဆက္ဆက္ စနစ္မ်ားမွသည္ စက္မွဳ အရင္းရွင္ေခတ္ (Industrial Capitalism)၊ ၎မွသည္ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး သေဘာေဆာင္သည့္ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ အရင္း႐ွင္စနစ္ (Digital Capitalism)သို႔ တိုင္ေအာင္ ကူးေျပာင္း လာႏိုင္ျခင္း ဟူ၍ ပညာ႐ွင္မ်ားမွ စီမံခန္႔ခြဲမွဳ ပညာ၏ Regenerated Power (ဆက္လက္ ရွင္သန္ႏိုင္ေသာ အာနိသင္)ကို သုံးသပ္လ်က္ ေရွ႕သို႔ ဆက္လက္ ခ်ီတက္႐ုံသာ ရွိသည္ဟု ဆိုၾကပါသည္။
ထိုသို႔ ေ႐ွ႕ဆက္ခ်ီတက္ရာတြင္ သတင္းအခ်က္ အလက္ႏွင့္ ပညာဉာဏ္ အေပၚတြင္ အျမင္သစ္ အေတြးသစ္တင္၍ ေဆာင္႐ြက္ရာ၌ ဆက္သြယ္ လႈပ္႐ွားႏိုင္သည့္ စြမ္းရည္ (Communication Skill)မွာ လြန္စြာ အေရးပါလာသည့္ အတြက္ ယခင္ကကဲ့သို႔ အဂၤလိပ္ဘာသာ စာေပဟူသည့္ ကမာၻသုံး ဘာသာစာေပ (Global Literacy)တစ္မ်ိဳးတည္း တတ္႐ုံမွ်ျဖင့္ မလုံေလာက္ေတာ့သည္ သာမက အင္တာနက္ႏွင့္ အလုပ္ လုပ္တတ္ရန္ Digital Literacy တတ္သိရန္လည္း မ်ားစြာ အေရးႀကီးလာၿပီး လက္႐ွိ စီမံခန္႔ခြဲမွဳ ပညာထဲသို႔ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ အသိအျမင္မ်ား ျဖည့္စြက္ ေမာင္းႏွင္သြားေရးကိုလည္း မန္ေနဂ်ာေကာင္း တစ္ေယာက္အဖို႕ သတိမူ ေလ့လာသင္ၾကားရန္ အခ်ိန္သို႔ ေရာက္႐ွိေနၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ေက်ာင္းသင္ အစဥ္အလာ ပညာေရးမွ လိုအပ္ေသာ အသက္ေမြးမွဳ ပညာကို ေပးခဲ့ၿပီးေနာက္ စဥ္ဆက္မျပတ္ ပညာေရးျဖင့္ ရွိၿပီးပညာကို ေျပာင္းလဲလာေသာ ေခတ္ႏွင့္အညီ အဆင့္ျမႇင့္ တင္ေပးဖို႔ရန္ ျဖစ္ပါသည္။
၈။ ယခင္က စီးပြားေရး လုပ္ေဆာင္မွဳ၏ အဓိက ရည္မွန္းခ်က္မွာ ဘဝလုံၿခဳံမႈ (Life Security)ျဖစ္ေသာ္လည္း ပညာရပ္မ်ား အလ်င္အျမန္ တိုးတက္ေျပာင္းလဲ ေပၚထြက္လာမႈ၊ အင္ေဖာ္ေမးရွင္း တကၠႏိုလိုဂ်ီ ေပါက္ကြဲမႈႏွင့္ စြန္႔ဦး တီထြင္သူမ်ား၏ မ်က္ ေမွာက္ေခတ္တြင္ လုံၿခံဳမွဳ သေဘာသည္ စိတ္ကူးယဥ္ ျဖစ္သြားၿပီး စြန္႔စား လုပ္ကိုင္ရေသာ Right Culture ေပၚထြန္းလာေပသည္။ High Risk-High Return, Low Risk-Low Return ျဖစ္လာသည္။ ပညာနည္းလွ်င္ အရင္းအႏွီးမ်ားမ်ား လို၍ အရင္းအႏွီး နည္းနည္းသာ႐ွိလွ်င္ ပညာရည္ျမင့္ရန္ လုိအပ္လာသည္။ သို႔ျဖစ္ပါ၍ ယခုမ်က္ေမွာက္ အရင္းလြန္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း တစ္နည္းအားျဖင့္ ပညာေခတ္တြင္ အံ့မခန္း ဖြံ႕ၿဖိဳးလာေသာ ပညာရပ္ အသီးသီးကို အမွီလိုက္ႏိုင္သူ သာလ်င္ ဘဝလုံၿခံဳမွဳကို တည္ေဆာက္ လာႏိုင္စရာ ရွိပါသည္။ Mobile Security သေဘာကိုလည္း ေဆာင္ယူလာသည္ကို ေတြ႕ရွိႏိုင္ပါသည္။ အဆိုပါ တိုးတက္မႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ရန္ တစ္ဖက္မွလည္း လူမွဳက်င့္ဝတ္၊ စီးပြားက်င့္ဝတ္ Social/ Business Ethic မ်ား လိုက္နာမႈ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးကိုလည္း လုပ္ေဆာင္ရေပမည္။

၉။ အလားတူ ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ ထုတ္လုပ္မွဳ (Trade/ Production) တို႔၏ ရည္မွန္းခ်က္မွာလည္း သိသိသာသာပင္ ေျပာင္းလဲ လာၾကရေပသည္။ ယခင္က အျမင့္ဆုံး အျမတ္ရရွိေရး (Profit maximization) ကို ရည္မွန္း တည္ေထာင္ခဲ့ၾက ေသာ္လည္း ယခု အႀကီးအက်ယ္ ယွဥ္ၿပိဳင္ရသည့္ ေခတ္ကာလတြင္ အျမင့္ဆုံး အျမတ္ကို ေမွ်ာ္လင့္ျခင္းသည္ပင္ စိတ္ကူးယဥ္ရာ ေရာက္လာရသည့္ အတြက္ ေစ်းကြက္ေဝစု အမ်ားဆုံး ရရွိေရး (Market Share maximization)သည္သာ အရင္းလြန္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း၏ အျမင့္ဆုံး ရည္မွန္းခ်က္ ျဖစ္လာရေပသည္။
၁ဝ။ ထို႔အတူ မန္ေနဂ်ာမ်ား လုပ္ငန္း လုပ္ေဆာင္ရာတြင္လည္း ႀကိဳးႀကိဳးစားစားလုပ္ (Hard Working) ေခတ္မွ စမတ္တက်လုပ္ (Smart Working)ေခတ္သို႔ ကူးေျပာင္းလာေစခဲ့ၿပီး Smart Worker ျဖစ္လာေစရန္အတြက္ ရာထူးအဆင့္ႏွင့္ ညီေသာ Technical Skill, Human Skill, Conceptual Skill မ်ား ရရွိေစရန္၊ မိမိ လုပ္ငန္းအေပၚ အေကာင္းျမင္ စိတ္ဝင္စားမႈ Positive Attitude ရွိေစရန္ ေလ့က်င့္ သင္ၾကားလာရေပသည္။ I.Q ေကာင္းမြန္မႈက လုပ္ငန္းခြင္သုံး အသိပညာ၊ အတတ္ပညာမ်ားကို တတ္ကၽြမ္းေစသည္။ ႏွလုံးသား အရည္အေသြး E.Q(Emotional Quotient) ေကာင္းမြန္ျခင္းက က်င္လည္ရာ လူမႈဘဝတြင္ အရည္အေသြးမွီ လိုက္ေလ်ာညီေထြ ေကာင္းက်ိဳးျပဳ ဝင္ဆန္႔ေစမည္ ျဖစ္သည့္အတြက္ အေလးထား စီစစ္လာရေပသည္။ လူမ်ားစုကို ဦးေဆာင္၍ Implore / Energize လုပ္ႏိုင္ျခင္း၊ Integrity ကိုယ္က်င့္သိကၡာ၊ Ethic က်င့္ဝတ္ႏွင့္ ျပည့္စုံျခင္း၊ Trust ယုံၾကည္မႈ ရေစျခင္းတို႔ကိုလည္း ေလ့က်င့္ပြားမ်ား လာရေပသည္။
၁၁။ အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ဆိုရပါမူ ဤသို႔ ေျပာင္းလဲလာေသာ သင္ၾကားသင္ယူမႈ သေဘာတရားမ်ားႏွင့္ အညီ စဥ္ဆက္မျပတ္ ေလ့လာ သင္ယူလ်က္ ပညာဖန္တီးေရး (Creation of Knowledge) ႏွင့္ ပညာကို အသုံးခ်ေရး (Application of Knowledge)တို႔သည္ပင္ ယေန႔ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ အတြက္ ဆုံခ်က္ အက်ဆုံး အခ်င္းအရာ ျဖစ္လာေပလိမ့္မည္။ Knowledge ကို အသုံးခ်ႏိုင္သည့္ Knowledge Worker ပညာလုပ္သား အျဖစ္ မိမိကိုယ္မိမိ ပ်ိဳးေထာင္ျခင္းျဖင့္ “Positional Power မွသည္ Personal Power” “မန္ေနဂ်ာမွသည္ ေခါင္းေဆာင္အဆင့္” သို႔ တက္လွမ္းႏိုင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေလ့က်င့္ေရး က႑မွ ေလ့လာစုစည္း တင္ျပလုိက္ရေပသည္။ “Think as men of action, act as men of Thought” လက္ေတြ႕ သမားကဲ့သို႔ စဥ္းစား၍ ေတြးေခၚရွင္ကဲ့သို႔ လုပ္ေဆာင္ပါ။
Credit to ေအာင္သူရ(စီမံကိန္း ဌာနခြဲ)

Thursday, January 18, 2018

၀န္ထမ္းထိန္းသိမ္းျခင္းနဲ႔ ပက္သက္၍....

မန္ေနဂ်ာတစ္ေယာက္ရဲ႕တာဝန္ေတြဟာ Recruitment and Selection လုပ္ေပးရံုနဲ႕မျပီးေသးပါဘူး။ ေနာက္ထပ္ဆက္ျပီး
လုပ္ရမယ္႕တာဝန္ေတြရိွေသးတယ္။ အဲဒိထဲကမွ ေနာက္ထပ္တာဝန္တခုကေတာ႕ ရရိွထားတဲ႕ အရည္အေသြးျပည္႕ဝန္ထမ္းေတြကိုမိမိရဲ႕အဖဲြ႕အစည္း / ကုမၸဏီအတြင္းမွာ ဆဲြေဆာင္ထိန္း သိမ္းထားနိုင္ဖို႕ျဖစ္ပါတယ္။
ဝန္ထမ္းျမဲေအာင္ထိန္းသိမ္းဖို႕ဆိုတာ အေျပာလြယ္သေလာက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရတာ အ လြန္ခက္တဲ႕ကိစၥရပ္တခုပါ။ဝန္ထမ္းတဦးနဲ႕တစ္ဦးလိုအပ္ခ်က္ေတြ၊လိုအင္ေတြဟာလူသားေတြျဖစ္တဲ႕အ တြက္  အမ်ိဳးမ်ိဳးကဲြျပားေနမွာ အမွန္ပါပဲ။ျပီးေတာ႕ HRရဲ႕လုပ္ငန္းသဘာဝအရ ကြ်န္ေတာ္တို႕ဟာ တျခား ဌာနေတြရဲ႕ ပူးေပါင္းပါဝင္မွဳမရိွပဲနဲ႕ ဘယ္လိုမွေဆာင္ရြက္လို႕မရနိုင္ပါဘူး။ အဲဒါေလးေတာ႕သတိခ်ပ္ေစ ခ်င္ပါတယ္။

( က ) အလုပ္ခြင္စိတ္ေက်နပ္မွဳေမးခြန္းလႊာ  Job Satisfaction Questionnaire
ကုမၸဏီေတြရဲ႕ လုပ္ငန္းသဘာဝဖဲြ႕စည္းပံုေပၚမူတည္ျပီး  အရည္အခ်င္းရိွတဲ႕ဝန္ထမ္းေတြကို ကုမၸဏီမွာျမဲေအာင္
ဆဲြေဆာင္ထိန္းသိမ္းတဲ႕နည္းလမ္းအမ်ိဳးမ်ိဳးရိွပါတယ္။ အဲဒီလိုမ်ိဳးထိန္းသိမ္းတဲ႕ အခါမွာ Benefit Plan ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးေရးဆဲြေလ႕ရိွပါတယ္။အေရးၾကီးတဲ႕အခ်က္ကေတာ႕ ကုမၸဏီ မွာရိွ တဲ႕ ဝန္ထမ္းေတြကို JSQ လို႕ေခၚတဲ႕ Job Satisfaction Questionnaire လုပ္ရပါမယ္။ အဲဒီလိုJSQ လုပ္ ရာမွာ ေအာက္ေဖာ္ျပပါအခ်က္မ်ား ပါဝင္ရပါလိမ္႕မယ္ -
(၁)     ကုမၸဏီဟာ အလုပ္လုပ္ဖို႕ေကာင္းတဲ႕ကုမၸဏီတစ္ခုဟုတ္/မဟုတ္နဲ႕ပတ္သက္တဲ႕ေမးခြန္းမ်ား
(၂)     လက္ရိွအလုပ္အေပၚ စိတ္ေက်နပ္မႈနဲ႕ ပတ္သက္တဲ႕ေမးခြန္းမ်ား
(၃)     အလုပ္နဲ႕ပတ္သက္ျပီး တိုးတက္ဖို႕အလားအလာရိွ /မရိွနဲ႕ပတ္သက္တဲ႕ေမးခြန္းမ်ား
(၄)   လက္ရိွၾကီးၾကပ္သူမန္ေနဂ်ာအေပၚ သေဘာထား၊ မန္ေနဂ်ာရဲ႕သူ႕အေပၚ သေဘာထားနဲ႕ ပတ္သက္တဲ႕ ေမးခြန္းမ်ား
(၅)     လက္ရိွလုပ္ငန္းခြင္နဲ႕ပတ္သက္ျပီး စိတ္ေက်နပ္မႈရိွ၊ မရိွနဲ႕ပတ္သက္တဲ႕ေမးခြန္းမ်ား။
(၆)    လက္ရိွရရိွေနတဲ႕ခံစားခြင္႕နဲ႕ပတ္သက္ျပီး  စိတ္ေက်နပ္မႈရိွ/ မရိွ ၊အခက္အခဲရိွ / မရိွ နဲ႕ ပတ္သက္တဲ႕ ေမးခြန္းမ်ား။
(၇)     လက္ရိွအလုပ္နဲ႕ပတ္သက္ျပီး အနွစ္သက္ဆံုးအေၾကာင္းအရာတစ္ခု၊ ဒါမွမဟုတ္ အေျခအ ေနတစ္ခု။
(၈)     လက္ရိွအလုပ္မွ အဆင္မေျပတဲ႕ အေျကာင္းအရာတစ္ခု၊ ဒါမွမဟုတ္အေျခအေနတစ္ခု
(၉) ဝန္ထမ္းရဲ႕အရည္အခ်င္း၊ လုပ္ရည္ကိုင္ရည္တိုးတက္လာေစဖို႕ကုမၸဏီက လုပ္ေပးသင္႕တယ္ လို႕ဝန္ထမ္း ရဲ႕ထင္ျမင္ယူဆခ်က္
(၁ဝ)   လုပ္ငန္းခြင္မွာ တိုးတက္လာေစဖို႕လုပ္ေဆာင္တယ္လို႕ယူဆခ်က္မ်ား ——-
အဲဒီလို JSQလုပ္ျပီး ရလာတဲ႕အေျဖေတြကို ျပန္ျပီးစီစစ္ျပီး စာရင္းျပဳစုျခင္းအားျဖင္႕ မိမိဝန္ထမ္း ေတြရဲ႕ အခက္အခဲေတြ၊
လိုလားခ်က္ေတြ၊ ကုမၸဏီရဲ႕အားသာခ်က္၊ အားနည္းခ်က္ေတြကို သိရိွလာျပီး Benefit Plan ကို ထိိထိေရာက္ေရာက္
ေရးဆဲြအေကာင္အထည္ေဖာ္လို႕ရနိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဝန္ထမ္းေတြရဲ႕လိုလားခ်က္ေတြဟာအမ်ိဳးမ်ိဳးရိွေနၾကပါတယ္။ သူတို႕ေတြအားလံုးရဲ႕ လိုလားခ်က္ ေတြအားလံုးကို
အျပည္႕အဝျဖည္႕ဆည္းေပးနိုင္မွာမဟုတ္ေပမယ္႕ အတိုင္းအတာတခုအထိေတာ႕ ျဖည္႕ ဆည္းေပးနိုင္ဖို႕ ၾကိဳးစားရပါလိမ္႕မယ္။ သာမန္အားျဖင္႕စဥ္းစားရင္ေတာ႕ လစာတိုးတာ အားလံုးနွစ္သက္ မယ္္လို႕ယူဆစရာပါ။ တကယ္တမ္းေတာ႕အဲဒါဟာအျမဲတမ္းမမွန္ပါဘူး။ ဝန္ထမ္းေတြရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေတြ၊ လိုအင္ဆႏၵေတြကိုေတြသိမထားခဲ႕ပဲနဲ႕  Benefit Plan ေတြဆဲြထားတဲ႕အခါ ခုတ္ရာတျခားရွရာတလဲြျဖစ္
တတ္ပါတယ္။ ဥပမာ- ရာထူးတက္ခ်င္တဲ႕ ဝန္ထမ္းမို်းကို လစာတိုးေပးမိတာမို်း၊ လစာတိုးခ်င္တဲ႕ ဝန္ထမ္းကို ခီ်းက်ဴးစာေပးမိတာမ်ိဳး ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုမို်းျဖစ္ခဲ႕ျပီဆိုရင္ေတာ႕ ကုမၸဏီအေနနဲ႕ လုပ္ သေလာက္အရာမထင္တာမ်ိဳးေတြျဖစ္တတ္ပါတယ္။

( ခ ) လုပ္ငန္းခြင္ေကာင္းတစ္ခု
ဝန္ထမ္းေတြကိုဆဲြေဆာင္ထိန္းသိမ္းတဲ႕ နည္းလမ္းေလးတခုေလာက္ စျပီးစဥ္းစားျကည္႕ၾကရေအာင္ပါ။ ပထမဆံုးအေနနဲ႕ကေတာ႕လုပ္ငန္းခြင္ဟာ လုပ္ငန္းတာဝန္ေတြထမ္းေဆာင္ဖို႕အတြက္ အဆင္ ေျပေခ်ာ ေမြ႕တဲ႕လုပ္ငန္း ခြင္ျဖစ္ဖို႕လိုပါတယ္။ အဲဒီလိုလုပ္ငန္းခြင္တခုျဖစ္ဖို႕အတြက္ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ အခ်က္ေတြ ျပည္႕ စံုဖို႕လိုအပ္ပါ တယ္။ အဲဒါေတြကေတာ႕
( ၁ ) ခင္မင္နွစ္လိုဖြယ္ေကာင္းေသာအလုပ္ခြင္ျဖစ္ျခင္း
( ၂ ) ကိုယ္ေရးကိုယ္တာကိစၥရပ္မ်ား၊ ဘက္လိုက္မွုမ်ားကင္းရွင္းေသာ အလုပ္ခြင္ျဖစ္ျခင္း
( ၃ ) မွ်တမွုရိွိေသာ အလုပ္ခြင္ျဖစ္ျခင္း
( ၄ ) မိသားစုသဖြယ္ေႏြးေထြးမွဳအျပည္႕ရိွေသာအလုပ္ခြင္ျဖစ္ျခင္းတို႕ပဲျဖစ္ပါတယ္။
အထက္မွာေျပာခဲ႕တဲ႕လုပ္ငန္းခြင္ေကာင္းတခုျဖစ္ဖို႕လိုအပ္တဲ႕အခ်က္ကေလးေတြကိုဆက္ျပီးစဥ္းစား ၾကည္႕ၾကရေအာင္ပါ။ တကယ္ေတာ႕ မိမိရဲဲ႕အလုပ္ခြင္နဲ႕ပတ္သက္ျပီး ဝန္ထမ္းတစ္ဦးခ်င္း စီရဲ႕ ခံယူ ခ်က္၊ ခံစားခ်က္ဟာ လုပ္ငန္းခြင္အတြင္း စြမ္းေဆာင္နိုင္မႈအရည္အေသြးေတြနဲ႕ ဆက္စပ္မႈ ရိွတယ္ဆိုတာ ကြ်န္ေတာ္တို႕ မျငင္းနိုင္ပါဘူး။

( ၁ ) ခင္မင္နွစ္လိုဖြယ္ေကာင္းေသာလုပ္ငန္းခြင္ ( A Friendly Place ) – ဖန္တရာေတေနတဲ႕စကားလံုး လို႕ ေျပာနိုင္ေပမယ္႕ အလုပ္ခြင္ေကာင္းတခုရဲ႕အဓိကက်တဲ႕ အဂၤါရပ္တစ္ခုပါ။ ဝန္ထမ္းအားလံုးဟာ တ ပါတ္ကို အနည္းဆံုး   ( ၅ ) ရက္ေတာ႕အနည္းဆံုးရံုးတက္ၾကရပါတယ္။ အဲဒီလို ရံုးတက္ၾကရတဲ႕အခါမွာ မနက္မိုးလင္းလို႕ အိပ္ရာကနိုးထလာတာနဲ႕အလုပ္သြားရမယ္လို႕စဥ္းစားမိတဲ႕အခါတိုင္းမွာ အလုပ္ကို လိုလိုလားလားသြားခ်င္တဲ႕ စိတ္ရိွဖို႕အေရးၾကီးပါတယ္။ အလုပ္သြားရမွာကို
တာဝန္တစ္ရပ္အေနနဲ႕ သြား ရတာမ်ိဳး၊ မျဖစ္လို႕သြားေနရတာမ်ိဳးဆိုရင္ လုပ္ငန္းခြင္မွာ လုပ္ငန္းေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္လုပ္ေဆာင္ နိုင္ဖို႕ မလြယ္ပါဘူး။ ရံုးေရာက္လို႕ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြနဲ႕ေတြ႕တဲ႕အခါ၊ အလုပ္ေတြလုပ္ရတဲ႕အခါမွာ ေပ်ာ္ရႊင္ရမယ္ဆိုရင္ေတာ႕သူတို႕ေတြရဲ႕ Productivity ေကာင္းမွာ ေသခ်ာပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင္႕ လူ ေတြရဲ႕သဘာဝအရ သူူမ်ားျခံထဲကျမက္ကပိုစိမ္း တယ္လို႕ ထင္တတ္ၾကပါတယ္။
( ၂ ) ဘက္လိုက္မွုမ်ားကင္းရွင္းေသာလုပ္ငန္းခြင္ ( There There isn’t much Politics Around Here) ကုမၸဏီအတြင္း
ဝန္ထမ္းတစ္ဦးနဲ႕တစ္ဦးအားျပိဳင္မႈေတြဟာ ကူးစက္တတ္တဲ႕ သေဘာသဘာဝရိွျပီး အျပန္ အလွန္ေလးစားမႈေတြ၊ကိုယ္ခ်င္းစာစိတ္ေတြနဲ႕သာ ကုစားနိုင္ပါမယ္။ အထူးသျဖင္႕ေတာ႕ ဝန္ထမ္းေတြ ဟာ ရာထူးတိုးဖို႕၊ လစာတိုးဖို႕၊ ခံစားခြင္႕ေတြပိုမိုရရိွဖို႕၊ အထက္လူၾကီးရဲ႕ ခီ်းမြမ္းစကားၾကားရဖို႕အတြက္ တဦးနဲ႕တဦး  ျပဳိင္ဆိုင္ေနၾကရပါတယ္။ အျပိုင္အဆိုင္ရိွတာ ေကာင္းတာမွန္ေပမယ္႕အားကစားစိတ္ ဓါတ္နဲ႕ မွ်မွ်တတယွဥ္ျပဳိင္ေနၾကတာေတာ႕ျဖစ္ဖို႕လိုပါတယ္။ က်ား/မ၊ အသက္အရြယ္၊ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ သာသနာ၊ေဆြမ်ိဳးေတာ္စပ္မႈတို႕ကို အေၾကာင္းျပဳျပီး ခဲြျခားဆက္ဆံမႈေတြ ရိွလာခဲ႕မယ္ဆိုရင္ မွ်တမွဳေတြ ေပ်ာက္ဆံုးသြားပါလိမ္႕မယ္။မွ်တမွဴေတြရိွတယ္ဆိုရင္ေတာင္မွ ဖ်က္လိုဖ်က္စီး လုပ္တတ္တဲ႕သူေတြ ရိွေနရင္၊ မသိက်ိဳးက်ြံၿပဳထားရင္ ဝန္ထမ္းေတြရဲ႕စိတ္ထဲမွာအထိန္းအကြပ္မရိွတဲ႕ ေနရာတခုကိုေရာက္ေန သလိုမ်ိဳးခံစားရေစနိုင္ပါတယ္။အလုပ္ခြင္ေကာင္းတစ္ခုျဖစ္ေအာင္ဖန္တီးနိုင္ခဲ႕မယ္ဆိုရင္ ဝန္ထမ္းေတြဟာေနာက္ေက်ာကို ဓါးနဲ႕ အထိုးခံရမွာကိုစိုးရိမ္ပူပန္ေနစရာမလိုပါဘူး။ ျပီးေတာ႕မိမိတို႕ရဲ႕အလုပ္တည္ျမဲမႈနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး တဦး တစ္ေယာက္ကိုမွ ေၾကာက္ရံြ႕ပုူပန္စရာမလိုေတာ႕ဘဲမိမိတို႕ရဲ႕ တာဝန္ေက်ပြန္ေအာင္ေဆာင္ရြက္ဖို႕ပဲ ဦးတည္လာပါလိမ္႕မယ္။
( ၃ ) မွ်တမွဳရိွေသာလုပ္ငန္းခြင္ ( You Get a Fair Shake ) ။
 ဝန္ထမ္းတိုင္းဟာ တရားမွ်တစြာ ဆက္ဆံ ခံရဖို႕ကိုလိုလားျကပါတယ္။ေဆာင္ရြက္သင္႕တာကေတာ႕ မိမိရဲ႕ ကုမၸဏီ/အဖဲြ႕အစည္းမွာ မေက်နပ္မႈ ဆိုင္ရာလုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ား ( Grievance Procedure )မ်ားေရးဆဲြထားျပီးဝန္ထမ္းအားလံုးကို အသိေပးထားဖို႕ လိိုအပ္ပါတယ္။ ဒါမွတရားမွ်တမွဳမရိွဘူး၊ အနိုင္က်င္႕ခံေနရတယ္လို႕ခံစားရတဲ႕ဝန္ထမ္း တစ္ဦးအတြက္ တိုင္တည္စရာ၊ အားကိုးအားထားျပဳစရာေနရာတခုရိွလာမွာပါ။ ဝန္ထမ္းေတြအေပၚမွာတရားမွ်တမွဳရိွတဲ႕ကုမၸဏီဆိုတာ အေျပာလြယ္ေပမယ္႕ လက္ေတြ႕က်င္႕သံုးအေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႕ အ မွန္တကယ္ခက္ခဲပါတယ္။တကယ္႕ အလုပ္ခြင္ေကာင္းတခုသာျဖစ္ခဲ႕မယ္ဆိုရင္ ဝန္ထမ္းေတြက ”ကုမၸဏီ က တို႕ကိုမွ်မွ်တတ ဆက္ဆံပါတယ္”ဆိုတဲ႕ စကားမ်ိဳးပြင္႕အံထြက္လာပါလိမ္႕မယ္။ ဝန္ထမ္းေတြကို မွ်မွ် တတမဆက္ဆံပဲ မွ်မွ်တတဆက္ဆံခံရတယ္ထင္ရေအာင္ လုပ္ဖို႕အရမ္းခက္ခဲပါတယ္။ဝန္ထမ္းအားလံုး လိုလိုဟာ ဘက္လိုက္ဆံုးျဖတ္တာနဲ႕ပတ္သက္ျပီး ခံစားခဲ႕ဖူးတဲ႕သူေတြျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ား အားျဖင္႕ ေတာ႕ဘက္လိုက္မႈေတြ၊ ဦးစားေပးဆက္ဆံမႈေတြ မမွ်တမႈေတြ၊ အလဲြသံုးစားလုပ္မႈေတြကို ၾကံဳဖူးၾကတဲ႕သူေတြမ်ားပါတယ္။
(၄)     မိသားစုသဖြယ္ေႏြးေထြးမွုအျပည္႕ရိွေသာလုပ္ငန္းခြင္ ( Feel Like Family )။   ဒါနဲ႕ပတ္သက္ ျပီး ေတာ႕ ေျပာစရာတခုရိွပါတယ္၊
အဲဒါကေတာ႕ မိသားစုပံုစံကုမၸဏီလို႕ေျပာရရင္ ပံုစံမ်ိဳးစံုျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ တခါတေလက်အင္တာဗ်ဴးေတြမွာေျပာေလ႕ေျပာထရိွတတ္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႕ ကုမၸဏီက မိသားစု ပံုစံအလုပ္လုပ္တယ္လို႕ ေျပာတတ္ၾကပါတယ္။ဒါဆိုရင္အၾကမ္းဖ်င္းေျပာလို႕ရနိုင္တာက စနစ္တက်လုပ္ ေနတာမဟုတ္ဖူးလို႕ သံုးသပ္လို႕ရနိုင္ပါတယ္။ မိသားစုပံုစံကုမၸဏီလို႕ေျပာခဲ႕ရင္အဲဒါက ဘယ္လိုမိသားစု လဲဆိုတာကိုသိဖို႕လိုပါလိမ္႕မယ္။ မိသားစုလို႕ေျပာရင္ အရမ္းခ်စ္တတ္တဲ႕မိဘနွစ္ပါးရိွတဲ႕ မိသားစုရိွသလို ပဲမိန္းမနွင္႕သားသမီး ကိုရိုက္ႏွက္နိွပ္စက္တတ္တဲ႕အေဖမ်ိဳးရိွတဲ႕ မိသားစုလဲရိွပါတယ္။ ေယဘုယ် ေျပာ မယ္ဆိုရင္ေတာ႕
အလုပ္ရွင္ေကာင္းေကာင္းဆီမွာ အလုပ္လုပ္ရတဲ႕ ဝန္ထမ္းေတြက မိသားစုပံုစံလုပ္ငန္း ခြင္မ်ိဳးမွာ အလုပ္လုပ္ခြင္႕ရတယ္လို႕ေျပာလာတယ္ဆိုရင္ ေတာ႕ဒါအေကာင္းဖက္ကေျပာတာပဲ ျဖစ္ပါ တယ္။ ေအာက္ေဖာ္ျပပါအခ်က္ေတြနဲ႕ျပည္႕စံုမယ္ဆိုရင္ ေကာင္းမြန္တဲ႕မိသားစုပံုစံကုမၸဏီလို႕ ဆိုနိုင္ပါလိမ္႕မယ္ -

( ၁ )   ဂရုတစိုက္ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေပးတဲ႕ လုပ္ငန္းခြင္ (A Caring, Nurturing Environment) – ၾကီးၾကပ္
သူေတြဟာဝန္ထမ္းေတြအေပၚမွာ စိတ္ဝင္တစားနဲ႕ သူတို႕ရဲ႕လိုအပ္ခ်က္ေတြကို အတတ္ႏုိင္ဆံုးသိေအာင္ ၾကိဳးစားျပီး
လိုက္လံျဖည္႕ဆည္းေပးေလ႕ရိွသလိုပဲ ဝန္ထမ္းေတြကလဲ သူတို႕ကို တန္ဖိုးအထားခံရတယ္ လို႕  ခံစားတတ္တယ္။ ဒါဆိုရင္ေတာ႕ ကုမၸဏီနဲ႕ဝန္ထမ္းၾကားမွာ ယံုၾကည္မွဳတစ္ခု တည္ေဆာက္ျပီးျဖစ္ ပါတယ္။
( ၂ )   A Long Term Commitment – ဘယ္သူမဆို ကိုယ္ထူေထာင္ထားတဲ႕မိသားစုထဲက အလြယ္တ ကူထြက္သြားလို႕မရပါဘူး။
အဲဒီလိုပဲအလြန္ေကာင္းမြန္တဲ႕ လုပ္ငန္းခြင္ကိုရရိွထားတဲ႕ ဝန္ထမ္းေတြအဖို႕ ဘဝ တေလွ်ာက္လံုး ဒီကုမၸဏီမွာပဲျမွဳပ္နံွေတာ႕မယ္လို႕ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ေစနိုင္ပါတယ္။ လုပ္ငန္းရွင္ေကာင္း ေတြက အဲဒီလို Commitment မ်ိဳးကို ပိုျပီး လိုခ်င္တန္ဖိုးထားတတ္ၾကပါတယ္။
( ၃ )   We are all in it – မိသားစုတစုထဲမွာပါဝင္ခြင္႕ရတဲ႕အခါမွာ တဦးခ်င္းအေနနဲ႕ အေရးပါတဲ႕ အခန္း က႑တခုစီကေနပါဝင္ကျပေနရတယ္ဆိုတာခံစားၾကရဖို႕လိုပါတယ္။ မိသားစုဝင္ေတြဟာ တစ္ဦးကိုတစ္ ဦး လိုအပ္တာေတြျဖည္႕ဆည္းေပးရင္းနဲ႕ေအာင္ျမင္ေပ်ာ္ရႊင္တဲ႕ ဘဝတစ္ခုဆီကို ေလွ်ာက္လွမ္းေနၾကရ တာ ျဖစ္ပါတယ္။ မိသားစုဝင္အားလံုးဟာတစ္ေသြးတည္းတစ္သားတည္းျဖစ္ေနျပီး ျပင္ပမွဝင္ေရာက္လာမယ္႕  ဘယ္လို ေဘးဒုကၡအႏၱရာယ္မ်ိဳးကိုမဆိုတြန္းလွန္တိုက္ခိုက္ဖို႕အတြက္အဆင္ သင္႕ရိွေနတဲ႕ခံစားခ်က္မ်ိဳးေမြးျမဴနိုင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးရပါမယ္။လုပ္ငန္းခြင္ေကာင္းတခုျဖစ္ေအာင္ဖန္တီးနိုင္ခဲ႕ျပီဆိုရင္ေတာ႕ HR မန္ေနဂ်ာတစ္ေယာက္ရဲ႕ တာ ဝန္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားေက်ပြန္ျပီလို႕ေျပာရမွာပါ။ ဒါေပမယ္႕ အထူးသတိျပဳရမွာက အဲဒီလိုလုပ္ငန္းခြင္ ေကာင္းတခု ျဖစ္ဖို႕ဆိုတာ HRမန္ေနဂ်ာတဦးတည္းနဲ႕ ေဆာင္ရြက္နိုင္မွာမဟုတ္ဘဲ သက္ဆိုင္ရာမန္ေန ဂ်ာေတြအားလံုးရဲ႕ ပူးေပါင္းမႈ၊