ဲျမန္မာ့ မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြ သိသင့္တဲ့ ဦးသန္႔ အေၾကာင္း

Biography/ ငယ္စဥ္ဘဝ

(Kyway Yote Lay) ဟုတ္ကဲ့... ဦးသန္႔ရဲ႕အေၾကာင္းကို စျပီးေတာ႔ေျပာရမယ္ဆိုရင္ သူ႔ရဲ႕ငယ္ဘဝေလးကို တစ္ခ်က္ၾကည့္ၾကမယ္ေနာ္။ ဦးသန္႔ကို ဖခင္ဦးဖိုးႏွစ္နဲ႔ မိခင္ေဒၚနန္းေသာင္တို႔က ၁၉၀၉ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၂၂ရက္ေန႔မွာ ဧရာဝတီတိုင္း ပန္းတေနာ္ျမိဳ႕မွာေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။ ပန္းတေနာ္ဇာတိျဖစ္တဲ့အတြက္ ေနာင္အခါမွာ ဦးသန္႔ကို “ပန္းတေနာ္ဦးသန္႔” လို႔ ေခၚတြင္ၾကပါတယ္။ ဦးသန္႔ရဲ႕မိဘေတြဟာ ေအာင္ျမင္တဲ့ ေျမပိုင္ရွင္နဲ႔ ဆန္ကုန္သည္ေတြျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဖခင္ဦးဖိုးႏွစ္က မြတ္စလင္နဲ႔ ဗုဒၶဘာသာေသြးေႏွာတဲ့မ်ိဳးရိုးက ဆင္းသက္လာတဲ့သူျဖစ္ျပီးေတာ့ ရန္ကုန္ျမိဳ႕မွာ သူရိယသတင္းစာကို ထူေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ 10ျမန္မာႏိုင္ငံသုေတသနအသင္းကို တည္ေထာင္ရာမွာလည္း အဖြဲ႔ဝင္တစ္ေယာက္အျဖစ္ ပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။ ဖခင္ကြယ္လြန္စဥ္တုန္းက ဦးသန္႔ဟာ အသက္၁၄ႏွစ္သား သာရွိပါေသးတယ္။ အေမြဆက္ခံမႈ အရႈပ္အရွင္းေတြေၾကာင့္ မိခင္ေဒၚနန္းေသာင္နဲ႔ ကေလး၄ေယာက္ဟာ စီးပြားေရး အၾကပ္အတည္း ေပါင္းမ်ားစြာနဲ႔ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရပါေတာ့တယ္။

ဦးသန္႔ဟာ ငယ္စဥ္က ပန္းတေနာ္အထက္တန္းေက်ာင္းမွာ ပညာသင္ၾကားခဲ့ျပီးေတာ့ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွာ သမိုင္းဘာသာရပ္ကို ဆက္ျပီးသင္ယူခဲ့ပါတယ္။ တကၠသိုလ္ျပီးသြားေတာ့ ပန္းတေနာ္အမ်ိဳးသားေက်ာင္းမွာ ေက်ာင္းဆရာ လုပ္ဖို႔ျပန္လာခဲ႔ပါတယ္။ အသက္ ၂၅ႏွစ္မွာ အဲ့ဒီေက်ာင္းရဲ႕ ေက်ာင္းအုပ္ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ အနီးအနားမွာရွိတဲ့ မအူပင္ျမိဳ႕မွာ ေနထိုင္ျပီး ပညာအုပ္ျဖစ္တဲ့ (ေနာင္တစ္ခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာမယ့္) ဦးႏုနဲ႔ ခင္မင္ရင္းႏွီးခဲ့ပါတယ္။ ကဲ.. DollFace က ဆက္ေျပာေပးပါဦးေနာ္။

(DollFace) ဟုတ္ကဲ့..။ ဦးသန္႔ဟာ အဂၤလိပ္၊ ျမန္မာ ၂ ဘာသာနဲ႔ ထုတ္ေဝတဲ့ “ဂႏၱေလာက” မဂၢဇင္းရဲ႕ ဘာသာျပန္ၿပိဳင္ပြဲမွာ ၄ ႀကိမ္တိုင္တိုင္ ပထမဆုရရွိခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးသန္႔ရဲ႕ ပထမဆံုးစာမူဟာ အဂၤလိပ္လို ေရးသားထားတဲ့ စာမူျဖစ္ၿပီး အသက္ ၁၅ ႏွစ္အရြယ္မွာ ပံုႏွိပ္ေဖာ္ျပခံခဲ့ရတာျဖစ္ပါတယ္။ ၿမိဳ႕ျပပံုျပင္မ်ား၊ ႏိုင္ငံေပါင္းခ်ဳပ္အသင္းႀကီး ေက်ာင္းသံုးစာအုပ္၊ ဗမာသစ္ႏွင့္ ပညာသစ္၊ ျပည္ေတာ္သာခရီး (၃ အုပ္တြဲ) စတဲ့ စာအုပ္ေတြကို ေရးသားခဲ့သလို ႏိုင္ငံေရးေဝဖန္ခ်က္၊ စာေပ ေဝဖန္ခ်က္ေတြ အပါအဝင္ ပညာေရး၊ လူမႈေရးဆိုင္ရာ ေဆာင္းပါးေတြကို သီလဝ၊ ေမာင္သန္႔၊ ဦးသန္႔ ဆိုတဲ့ ကေလာင္အမည္ေတြနဲ႔ ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ စာေပေဝဖန္ေရး ႏိုင္ငံေရးေဝဖန္ခ်က္ေတြကို ေရးသားတဲ့အခါ သူ႔ရဲ႕အယူအဆေတြကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေရးသားခဲ့သလို သူ႔ရဲ႕အေတြးအေခၚ အယူအဆေတြကလည္း ေခတ္မီတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။

ျပည္သူ႔ဝန္ထမ္းဘဝ

(DollFace) လြတ္လပ္ေရးရခါစ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဦးႏုဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာတဲ့အခါမွာ ဦးသန္႔ကိုရန္ကုန္ကိုေခၚျပီး ၁၉၄၈ခုႏွစ္မွာ အသံလႊင့္ဌာန ညႊန္ၾကားေရးမွဴးအျဖစ္ တာဝန္ေပးအပ္ခဲ့ပါတယ္ရွင္။ အဲ့ဒီေနာက္ပိုင္း ၁၉၅၃ ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံသတင္းနဲ႔ ျပန္ၾကားေရးဌာနအတြင္း၀န္ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္ကေန ၁၉၅၇ ခုႏွစ္အထိ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ရဲ႕ အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ျပီး ဦးႏုအတြက္ မိန္႔ခြန္းေတြေရးသားေပးတာ၊ ႏိုင္ငံျခားခရီးစဥ္ေတြ စီစဥ္ေပးတာ၊ ႏိုင္ငံျခားဧည့္သည္ေတာ္ေတြကို လက္ခံေတြ႔ဆံုေပးတာ စသျဖင့္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရင္းနဲ႔ ဦးႏုရဲ႕ အယံုၾကည္ရဆံုးပုဂၢိဳလ္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာ conference 11အမ်ားအျပားကိုတက္ေရာက္ခဲ့ျပီး ၁၉၅၅ ခုႏွစ္က အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ ဘန္ေဒါင္းျမိဳ႕မွာက်င္းပတဲ့ “ဘက္မလိုက္လႈပ္ရွားမႈ” ကို ေမြးဖြားေပးခဲ့တဲ့ ပထမအၾကိမ္ အာရွ-အာဖရိက ႏိုင္ငံမ်ားဆိုင္ရာ ညီလာခံမွာ အတြင္းေရးမွဴး အျဖစ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။

(Craton) ေနာက္ပိုင္းမွာ အျမဲတမ္း ေျဖာင့္ေျဖာင့္မွန္မွန္လုပ္တတ္ျပီး မွန္တယ္ထင္ရင္ အေလွ်ာ႔မေပးတတ္တဲ႔ ဦးသန္႔နဲ႔ တိုင္းျပည္ေခါင္းေဆာင္ဦးႏုတု႔ိ မသင့္မျမတ္ျဖစ္လာတာကေနစျပီး ၁၉၅၇ခုႏွစ္မွာ ဦးသန္႔ကို ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ျမန္မာသံအမတ္ၾကီးအျဖစ္ခန္႔အပ္လိုက္ျပီးေတာ့ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ဖို႔ New York ကိုေစလႊတ္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၅၇ ခုႏွစ္ကေန ၁၉၆၁ ခုႏွစ္အထိ ဦးသန္႔ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ကုလသမဂၢ အျမဲတမ္းကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္သာမက တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ ယာယီကုလသမဂၢအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ တာ၀န္ကိုပါ ပူးတဲြထမ္းေဆာင္ခဲ့ရပါတယ္။ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာအစိုးရက ဦးသန္႔ကို “ျပည္ေထာင္စုစည္သူသဂၤဟ ျပန္တမ္း” အရ “မဟာသေရစည္သူဘြဲ႔” နဲ႔ ဗိုလ္ရာထူးကို ေပးအပ္ခဲ့ပါတယ္။ ကဲ.. ကြ်န္ေတာ္ကပဲ ကုလသမဂၢအဖြဲ႔ဝင္ထဲကို ဦးသန္႔ တျဖည္းျဖည္းဝင္ေရာက္လာပံုကို အနည္းငယ္ဆက္ေျပာသြားပါမယ္။

ကုလသမဂၢအေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ (ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား)

(Craton) ဦးသန္႔ဟာ ကုလသမဂၢ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ရာထူးကို အာရွႏိုင္ငံေတြထဲမွာ ပထမဦးဆံုးရရွိခဲ့တဲ့သူပါ။ 4၁၉၆၁ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလ ၃ ရက္ေန႔ကစတင္ျပီး အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဒက္ဂ္ ဟမ္းမားရွိဳးလ္ဒ္ (Dag Hammarskjöld) ရဲ႕ မကုန္ဆံုးေသးတဲ့သက္တမ္းကို ျဖည္႔ဆည္းဖို႔ အေထြေထြညီလာခံမွာ လံုျခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ ေထာက္ခံခ်က္နဲ႔ ယာယီအေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ ခန္႔အပ္ခံရပါတယ္။ အဲ႔ဒီေနာက္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၃၀ ရက္ေန႔ အေထြေထြညီလာခံကေန ကုလသမဂၢ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္အျဖစ္ ၁၉၆၆ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာ ၃ ရက္ေန႔ သက္တမ္းအထိ ခန္႔အပ္ျခင္းခံရပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ပထမသက္တမ္းအတြင္းမွာ ဦးသန္႔ဟာ က်ဴးဘားဒံုးပ်ံျပႆနာ (Cuban Missile Crisis) ကိုေျဖရွင္းရာမွာ ပါဝင္ေစ့စပ္ေပးခဲ႔ျပီး ကြန္ဂိုျပည္တြင္းစစ္ကို ျပီးဆံုးေအာင္ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္း ေပးႏိုင္ခဲ့တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ကမၻာက အသိအမွတ္ျပဳျခင္းကိုခံခဲ့ရပါတယ္။ ဆက္လက္ျပီးေတာ့ ဦးသန္႔ရဲ႕ ဒုတိယရာထူး သက္တမ္းအေၾကာင္းေလးကို မေၾကြရုပ္ေလးကပဲ တင္ဆက္ေပးပါဦးမယ္။

Kyway Yote Lay) ဟုတ္ကဲ့ပါရွင္။ ၁၉၆၆ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၂ ရက္ေန႔မွာ လံုျခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ တညီတညြတ္တည္း ေထာက္ခံမႈနဲ႔ ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဒုတိယသက္တမ္းအျဖစ္ သူ အျငိမ္စားယူမယ့္ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၃၁ ရက္ေန႔အထိ ခန္႔အပ္ျခင္းခံရပါတယ္။ ဒီဒုတိယသက္တမ္းအတြင္းမွာ ဦးသန္႔ဟာ အလုပ္ေတြအမ်ားၾကီးလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ကုလသမဂၢအဖြဲ႔အစည္းအတြင္းကို အာရွနဲ႔ အာဖရိက,က ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ဝင္ေရာက္ႏိုင္ေရးကိစၥေတြ၊ 5ေတာင္အာဖရိက အသားအေရာင္ခြဲျခားမႈ ဆန္႔က်င္ေရးေတြ၊ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္မွာ ယီမင္အေရးနဲ႔ ၁၉၆၈ ခုႏွစ္မွာ ဘာရိန္းအေရး၊ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္မွာ အာရပ္-အစၥေရးေျခာက္ရက္စစ္ပြဲ၊ ပရာ႔ဂ္ေႏြဦးေတာ္လွန္ေရး (Prague Spring) နဲ႔ ခ်က္ကိုစလိုဗက္ကီးယားကို ဆိုဗီယက္က်ဴးေက်ာ္မႈအေရးအခင္း၊ ဗီယက္နမ္စစ္၊ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္က ဘဂၤလားေဒ႔ရွ္ႏိုင္ငံကို လြတ္လပ္ေရးရရွိေစမယ္႔ အိႏၵိယ-ပါကစၥတန္စစ္ပြဲ စတာေတြကို ေအးျငိမ္းေအာင္ ေျဖရွင္းေပးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ အေမရိကန္-ဆိုဗီယက္ စစ္ေအးတိုက္ပြဲမွာတုန္းက သမၼတႏွစ္ဦးအၾကား ဦးသန္႔ဟာ “တတိယ ဘာသာစကားအသစ္” ကိုအသံုးခ်၊ “ေတြ႔ဆံုအေျဖရွာေရး” ကိုအေျခခံျပီး ေစ့စပ္ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့တဲ့အတြက္ ဆိုဗီယက္တို႔က ဒံုးက်ည္စခန္းေတြကို ရုပ္သိမ္းသြားျပီး အေမရိကန္ေတြက က်ဴးဘားကို ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ရုပ္သိမ္းေပးခဲ့ပါတယ္။


ဒီအေရးအခင္းေတြအားလံုးဟာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို ထိပါးေစႏိုင္တဲ့အျပင္ စစ္ျဖစ္ၾကမယ့္အေရးေတြျဖစ္ျပီး ဦးသန္႔ရဲ႕လိမၼာပါးနပ္စြာ ၾကားဝင္ေစ့စပ္ေပးမႈေတြေၾကာင့္သာ စစ္ကိုေရွာင္လႊဲႏိုင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ေအာက္စဖို႔ဒ္တကၠသိုလ္က ၂ဝ ရာစုရဲ႕ အထင္ကရပုဂၢဳိလ္မ်ားအေၾကာင္း စုစည္းထုတ္ေဝထားတဲ့ Who's Who in the 20th Century စာအုပ္မွာ ဦးသန္႔ရဲ႕အေၾကာင္းပါဝင္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာအေရးအခင္းေတြကို မတုန္မလႈပ္ဘဲ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ ေျဖရွင္းႏိုင္ခဲ့သူျဖစ္တယ္လို႔ အတၳဳပၸတၱိအက်ဥ္းရဲ႕ အစမွာ ဆိုထားပါတယ္။ တကယ္လည္း ဦးသန္႔က သူ႔လက္ထက္မွာ ျဖစ္ေပၚခဲ့တဲ့ အေရးအခင္းေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာကို ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ ေျဖရွင္းႏိုင္ခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္ရွင္။


(Craton) ဟုတ္ကဲ႔။ ဦးသန္႔ဟာ UFO ယာဥ္ပ်ံေတြကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ စိတ္ဝင္တစားေလ့လာခဲ့သလို ၁၉၆၇ ခုႏွစ္မွာ အေမရိကန္လူမ်ိဳး ရူပေဗဒပညာရွင္ ေဒါက္တာ 6James E. McDonald ကို UFO နဲ႔ပတ္သက္ျပီး ကုလသမဂၢမွာ စကားေျပာႏိုင္ဖို႔ စီစဥ္ေပးခဲ့ဖူးပါတယ္။ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီ ၂၃ ရက္ေန႔မွာေတာ့ ဦးသန္႔က သူဟာဘယ္အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔မွ တတိယသက္တမ္း အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္အျဖစ္ ဆက္လက္လုပ္ကိုင္ႏိုင္ေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ျပတ္ျပတ္သားသား ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။ အဲ့ဒီေတာ့ လံုျခံဳေရးေကာင္စီကလည္း ဦးသန္႔ေနရာမွာ ဆက္ခံမယ့္သူကို သီတင္းပတ္ေပါက္မ်ားစြာ အပူတျပင္းလိုက္ရွာရေတာ့တာေပါ့။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ ကြတ္ရ္ထ္ ဝါးလ္ဒ္ဟိုင္းမ္ (Kurt Waldheim) ကို ေရြးခ်ယ္လိုက္ပါတယ္။ ဦးသန္႔က သူ႔ေနာက္ဆံုး တာဝန္သက္တမ္းမကုန္ဆံုးမီ ၁၀ရက္အလိုမွာပဲ Kurt ကို တာဝန္ဝတၱရားေတြအားလံုး လႊဲအပ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဦးသန္႔အျငိမ္းစားယူသြားတာနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး New York Times သတင္းစာရဲ႕ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၂၇ ရက္ေန႔ အယ္ဒီတာ့အာေဘာ္မွာလည္း The Liberation of U Thant ဆိုတဲ့ေခါင္းစဥ္နဲ႔ တခမ္းတနား ဂုဏ္ျပဳေရးသားေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္ ကာလအတြင္းမွာ ဦးသန္႔ဟာ Palisade နဲ႔ Douglas Avenues လမ္းၾကား၊ ၂၃၂ လမ္းအနီးမွာရွိတဲ့ ၄.၇၅ ဧကေလာက္က်ယ္တဲ့ Riverdale, Bronx ျခံမွာ ေနထိုင္ခဲ့ပါတယ္။

ေနာက္ဆံုးေန႔ရက္ႏွင့္ မိသားစု

3(DollFace) ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလ ၂၅ ရက္ေန႔မွာေတာ့ ဦးသန္႔ဟာ အဆုတ္ကင္ဆာနဲ႔ New York မွာပဲ ဆံုးပါးသြားခဲ့ပါတယ္။ ဦးသန္႔ရဲ႕ဆႏၵအရ သူ႔ရဲ႕ရုပ္အေလာင္းကို ရန္ကုန္ကိုျပန္ပို႔ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒီဇင္ဘာလ ၅ ရက္ေန႔ ဦးသန္႔ရုပ္အေလာင္းကို ေျမမခ်ခင္ အမ်ားျပည္သူ ေနာက္ဆံုးဂါရဝ ျပဳႏိုင္ဖု႔ိအတြက္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ က်ိဳကၠဆံကြင္းမွာ ျပသထားပါတယ္။ အဲ့ဒီမွာပဲ တသီးတသန္႔ျမွဳပ္ႏွံဖို႔ဆိုျပီး ေက်ာင္းသားနဲ႔ျပည္သူတခ်ိဳ႕က ဦးသန္႔ရုပ္အေလာင္းကို လုယူသြားျပီး ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားသမဂၢေနရာေဟာင္းမွာ ျမွဳပ္ႏွံသျဂိဳလ္လိုက္ၾကပါတယ္။ ဒီဇင္ဘာလ ၅ ရက္ေန႔ကေန ၁၁ ရက္ေန႔အတြင္း ေက်ာင္းသားေတြကပဲ ယာယီဦးသန္႔ဗိမၼာန္ျပဳလုပ္လိုက္ၾကပါတယ္။ အဲ႔ဒီကစလို႔ အဓိကရုဏ္းေတြ ျဖစ္ပြားခဲ႔ျပီး ဒီဇင္ဘာလ ၁၁ ရက္ေန႔ မနက္လင္းအားၾကီးခ်ိန္မွာ အစိုးရက ေက်ာင္းဝင္းထဲဝင္ေရာက္ျပီး ဦးသန္႔ရုပ္အေလာင္းကို ျပန္လည္ယူေဆာင္သြားျပန္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ ဦးသန္႔ကို ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ ေျခရင္းမွာ ျမွဳပ္ႏွံေပးလိုက္ပါတယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိန္တုန္းက လူထုအံုၾကြမႈကိုပဲ “ဦးသန္႔အေရးအခင္း” လို႔ ေခၚတြင္ပါတယ္။

ဦးသန္႔ရဲ႕ မိသားစုနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ေျပာရမယ္ဆိုရင္... ဦးသန္႔ဟာ ေဒၚသိန္းတင္နဲ႔ ထိမ္းျမားလက္ထပ္ခဲ့ျပီးေတာ့သမီးတစ္ဦး၊ ေျမး ၄ဦးနဲ႔၊ ျမစ္ ၃ဦး ထြန္းကားခဲ့ပါတယ္။ ဦးသန္႔ရဲ႕ တစ္ဦးတည္းေသာ ေျမးေယာက်္ားျဖစ္တဲ့ ဦးသန္းျမင့္ဟာ သမိုင္းပညာရွင္တစ္ေယာက္ျဖစ္ျပီးေတာ့ ကုလသမဂၢ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာဌာနမွာ ဝါရင့္ဝန္ထမ္းတစ္းဦးျဖစ္ပါတယ္။ The River of Lost Footsteps စာအုပ္ကိုလည္း ဦးသန္းျမင့္က ေရးသားထုတ္ေဝခဲ့ပါေသးတယ္ရွင္။

အေတြ႔အၾကံဳ၊ အျမင္ႏွင့္ ဂုဏ္ျပဳမႈမ်ား

(Kyway Yote Lay) ဦးသန္႔ရဲ႕ အေတြ႔အႀကံဳေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး  သူပါဝင္ေျဖရွင္းခဲ႔ရတဲ႔ အေရးအခင္းေတြအေၾကာင္းကို ေရးသားထားတဲ့ "View From the UN" ဆိုတဲ့စာအုပ္ကို American Publishing House က ပံုႏွိပ္ထုတ္ေဝခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုေျဖရွင္းရတဲ့အခါ ႏိုင္ငံတကာေခါင္းေဆာင္ေတြကို တာဝန္အရ ခ်ဥ္းကပ္တာမ်ဳိးေတြအျပင္ အျပန္အလွန္ ခင္မင္မႈေတြနဲ႔လည္း ခ်ဥ္းကပ္ရတာေတြရွိပါတယ္။ ဒီၾကားထဲက ထူးျခားတဲ့ တိုက္ဆိုင္မႈေတြ ရွိခဲ့ပံုေတြကိုလည္း စာအုပ္ထဲမွာ ေရးသားထားပါတယ္။ ၁၉၆၆ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၂၆ ရက္ေန႔မွာ ဦးသန္႔ကို ႏိုင္ငံတကာ ခ်စ္ၾကည္ေရးနားလည္မႈရရွိေရး ႀကိဳးပမ္းခ်က္အတြက္ ေနရူးဆုေပးအပ္ခဲ့ၿပီး ဆုနဲ႔အတူပါရွိတဲ့ အိႏၵိယေငြ ရူပီး တစ္သိန္းကို ဦးသန္႔က ကုလသမဂၢ ႏိုင္ငံတကာဆိုင္ရာ ေက်ာင္းရန္ပံုေငြကို လွဴဒါန္းခဲ့ပါတယ္။ မာရွယ္တီးတိုးကေပးအပ္တဲ့ ယူဂိုဆလဗ္တံခြန္ဘြဲ႔တံဆိပ္အျပင္ ႏိုင္ငံတကာက ေပးအပ္တဲ့ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ပါရဂူဘြဲ႔ေပါင္း ၁၇ ဘြဲ႔ ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ကမာၻ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဘယ္လ္ဆုေပးအပ္ဖို႔ေတာင္ လ်ာထားျခင္းခံခဲ့ရပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ကေပးအပ္တဲ့ ဘြဲ႔ထူးေတြကေတာ့ ဝဏၰေက်ာ္ထင္၊ သီရိပ်ံခ်ီ၊ စည္သူဘြဲ႔နဲ႔ မဟာသေရစည္သူဘြဲ႔ေတြျဖစ္ပါတယ္။

(DollFace) ဟုတ္ကဲ့။ ဦးသန္႔ရဲ႕အသက္ ၁၀၀ ျပည့္အထိမ္းအမွတ္ေမြးေန႔ပြဲမွာေတာ့  လက္ရွိ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ မစၥတာဘန္ကီမြန္းကလည္း ဂုဏ္ျပဳသ၀ဏ္လႊာတစ္ေစာင္ ေပးပို႔ခဲ့ပါတယ္။ မစၥတာဘန္ကီမြန္းရဲ႕သ၀ဏ္လႊာမွာ ဦးသန္႔ဟာ ေရွ႕က အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဒက္ဂ္ ဟမ္းမားရွိဳး ကြယ္လြန္ၿပီးေနာက္ သူ႔သက္တမ္းကာလအတြင္း ကမၻာ့ျပႆနာေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းႏိုင္ခဲ႔တဲ႔ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္တာ၀န္ကို ေက်ပြန္ခဲ့သူတဦးျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဦးသန္႔ဟာ တစ္ခုတည္းေသာ ကမၻာ့မိသားစုျဖစ္ေရးနဲ႔ ကမာၻ႔မိသားစုႀကီးရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအတြက္ဆိုတဲ့ ဦးတည္ခ်က္နဲ႔ လုပ္ကိုင္ေဆာင္႐ြက္သြားသူ ျဖစ္ေၾကာင္း ဂုဏ္ျပဳေျပာဆိုထားပါတယ္။ ဦးသန္႔နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ေဟာင္း တစ္ဦးျဖစ္သူ ကုိဖီအာနန္ကလည္း ဦးသန္႔ဟာ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ေရး၊ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးစတဲ့  ကုလသမဂၢ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအစီအစဥ္ေတြကို ထဲထဲ၀င္၀င္ ပါ၀င္ေဆာင္႐ြက္သြားသူျဖစ္ေၾကာင္း ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ကေျပာၾကားတဲ့ မိန္႔ခြန္းတခုမွာ ထ8ည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ဖူးပါတယ္။

(Craton) ဦးသန္႔ကို ဂုဏ္ျပဳတဲ႔အေနနဲ႔ U Thant Peace Award ဆိုတဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆုကိုတီထြင္ျပီး ႏွစ္စဥ္ခ်ီးျမွင့္လာခဲ႔ပါတယ္။ မေလးရွားႏိုင္ငံ၊ ကြာလာလမ္ပူျမိဳ႕ေတာ္ရဲ႕ သံရံုလမ္းကိုလည္း Jalan U Thant (ဦးသန္႔လမ္း) ဆိုျပီးေတာ့ ဦးသန္႔ကိုဂုဏ္ျပဳတဲ႔အေနနဲ႔ နာမည္ေပးထားပါတယ္။ ကုလသမဂၢရံုးခ်ဳပ္ရဲ႕ အေရွ႕ဘက္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ျမစ္မွာရွိတဲ့ Belmont Island ဆိုတဲ့ကြ်န္းငယ္ေလးကိုလည္း U Thant Island ဆိုျပီး ေျပာင္းလဲေခၚတြင္ခဲ့ပါတယ္။ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွာဆိုလို႔ရွိရင္လည္း တိုက်ိဳျမိဳ႕ရဲ႕ United Nations University (UNU) ဌာနခ်ဳပ္မွာ “U Thant Honorary Lecture Series” ဆိုတဲ့ သင္ခန္းစာေတြကို ပံုမွန္သင္ၾကားေပးေနပါတယ္။ အဲ့ဒီအျပင္ အဲ့ဒီဌာနခ်ဳပ္က Conference ခန္းမၾကီးကိုလည္း ဦးသန္႔အမည္နဲ႔ပဲ မွည့္ေခၚထားပါတယ္။ အဲ့ဒါေတြအျပင္ United Nations International School မွာ U Thant Scholar ဆိုတဲ့ပညာသင္ဆုကိုေတာင္ ေပးအပ္ခ်ီးျမွင့္ပါတယ္။

Quotes

(Craton) ကဲ.. ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႔ ဦးသန္႔ရဲ႕ မွတ္သားဖြယ္ရာ မိန္႔ျမြက္စကားေတြထဲကတခ်ိဳ႕ကို MYMC ပရိသတ္ေတြအားလံုးပဲ သိရေအာင္ ကြ်န္ေတာ္က ေရြးထုတ္ျပီးဖတ္ျပေပးသြားပါမယ္။

"Every human being, of whatever origin, of whatever station, deserves respect. We must each respect others even as we respect ourselves."
(လူတိုင္းဟာ ဘယ္အႏြယ္ဘယ္အဖြားကပဲ ဆင္းသက္လာပါေစ... ေလးစားသမႈနဲ႔ေတာ့ ထိုက္တန္ၾကတာခ်ည္းပါ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ေလးစားသမႈထားသလိုမ်ိဳး လူတိုင္းအေပၚ တူညီစြာဆက္ဆံၾကရမယ္။)

"Wars begin in the minds of men, and in those minds, love and compassion would have built the defenses of peace."
(စစ္ပြဲေတြဟာ လူသားေတြရဲ႕စိတ္သႏၱန္ထဲမွာ အစျပဳတာပါ။ အဲ့ဒီစိတ္ေတြထဲမွာပဲ လူသားတို႔ရဲ႕ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာ၊ ကိုယ္ခ်င္းစာနာမႈတရားေတြကသာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို တကယ္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္သြားမွာပါ။)
FROM: MYMC